Ο Σουρεαλισμός ή Υπερρεαλισμός εμφανίστηκε το 1917 και εκφράστηκε με το μανιφέστο του Γάλλου ποιητή, δοκιμιογράφου, κριτικού και εκδότη Andre Breton (1896 - 1966). Αρχικά αναπτύχθηκε στην λογοτεχνία αλλά γρήγορα εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα.
Οι εκφραστές του σουρεαλισμού επηρεάστηκαν κυρίως από το κίνημα του Ντανταϊσμού, τις ψυχαναλυτικές θεωρίες του (Sigmund Freud) Σίγκμουντ Φρόυντ 1856 - 1939 και τα πολιτικά ιδεώδη του Μαρξισμού.Αντέδρασαν σε αυτό που ερμήνευσαν ως βαθιά κρίση του δυτικού κόσμου, προτείνοντας μια ευρύτερη αναθεώρηση των αξιών, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής. Εκφράζουν την στροφή του ανθρώπου στο υποσυνείδητο και το παράλογο, τη φαντασία και το όνειρο, καθώς και την περιφρόνηση της λογικής και της πραγματικότητας.
Οι σουρεαλιστές φωτογράφοι εκφράζουν μία νέα ερμηνεία και αντίληψη του προφανούς.
Ο Andre Breton το 1919 οδηγήθηκε στην σκέψη ότι η χρησιμοποίηση
λέξεων που οδηγούν σε συνειρμούς και στοιχείων παρμένων από τον κόσμο και από τον χώρο της ονειροφαντασίας μπορούν να εμπλουτίσουν την τέχνη. Πίστευε, ότι ξεκινώντας από ένα στοιχείο ονειροφαντασίας και δουλεύοντας με συνειρμούς δημιουργείτε ένα καινούργιο καλλιτεχνικό ύφος στα χέρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Οι Σουρεαλιστές ως κύριο μέσο έκφρασης προέβαλαν την άμεση αποτύπωση της αυθόρμητης σκέψης χωρίς λογικό έλεγχο (αυτοματισμός) επιδιώκοντας την διερεύνηση του ασυνειδήτου και την απελευθέρωση της φαντασίας με την απουσία κάθε λογικής.
Το 1925 ο ζωγράφος και φωτογράφος Μαν Ρέυ (Man Ray 1890 - 1976) συμμετέχει μαζί με τους ζωγράφους Μαξ Ερνστ, Χουάν Μιρό, Πάμπλο Πικάσσο και Ζαν Αρπ στην πρώτη υπερρεαλιστική έκθεση που πραγματοποιείται στο Παρίσι.
 Black and White - surrealism - Man Ray - 1929 |  Man Ray - Observatory Time - 1936 |
Στα 15 του χρόνια ανακαλύπτει μία φωτογραφική μηχανή του οδοντιάτρου πατέρα του και μαζί την χαρά του να φωτογραφίζει. Σπουδάζει στο πανεπιστήμιο της Dresn στην Γερμανία και παίρνει το πτυχίο του ηλεκτρολόγου μηχανικού. Αμέσως μετά το 1930 θα εγκατασταθεί στο Παρίσι όπου 2 χρόνια αργότερα θα έχει το δικό του φωτογραφικό στούντιο και θα συνεργάζεται με τα περιοδικά Vogue, Vu και Voila.
Το 1936 θα σχεδιάσει μία δυοπτική 9Χ12 εκ. φωτογραφική μηχανή την οποία θα κατασκευάσει ο εγγονός του Alphonse Giroux, ο οποίος είχε κατασκευάσει την πρώτη μηχανή του Daquerre.
Το 1940 μετά την εισβολή των Ναζί στο Παρίσι
και με την βοήθεια του Albert Einstein θα μεταφερθεί στην Ν. Υόρκη.Το 1941 θα γνωρίσει τον σουρεαλιστή Ισπανό ζωγράφο Salvador Dali και θα αναπτυχθεί μεταξύ τους μία φιλία 30 ετών.
Το 1942 θα κάνει το πρώτο του εξώφυλλο στο περιοδικό life και μέχρι το 1972 θα έχει κάνει πάνω από 100 εξώφυλλα.
Το 1945 εκλέγεται πρόεδρος της Αμερικανικής κοινότητας φωτογράφων περιοδικών.
Ο Halsman είχε την ικανότητα να εκθέτει την προσωπικότητα του φωτογραφιζόμενου χωρίς προσποίηση.
Το 1947 σχεδιάζει την 
δυοπτική ρεφλέξ 4Χ5 ίντσες γνωστή με το όνομα ‘Halsman Fairchild.Το 1949 ο Dali και ο Halsman θα αποφασίσουν, σκηνοθετήσουν και θα καταλήξουν μαζί στην δημιουργία της σουρεαλιστικής φωτογραφίας Dali’s Atomicus. Η ιδέα ήταν βασισμένη στον πίνακα του ‘Dali ‘Leda Atomica’ που αναπαριστά τον Δία με μορφή κύκνου να πλησιάζει την Λήδα. Ο Dali έπρεπε να ζωγραφίζει στον αέρα, να ίπτανται 3 γάτες, νερό και μια καρέκλα. Όλα στον αέρα. Η ιδέα του Dali να πυροδοτήσουν μία πάπια με δυναμίτη απορρίφθηκε ως ακραία. Χρειάστηκαν 26 λήψεις, 4 βοηθοί οι οποίοι θα πέταγαν τις 3 γάτες και έναν κουβά νερό στο πλάνο, η κα Halsman η οποία κρατάει την καρέκλα στον αέρα και πολλές ώρες στο studio. Το αποτέλεσμα δικαίωσε τους δύο καλλιτέχνες οι οποίοι δημιούργησαν μία διαχρονική σουρεαλιστική φωτογραφία.
Dali - Leda Atomica - 1949
| 
Dali - Atomicus 1949
|
 |  |  |
 |  |  |
Grace Kelly
| 
Jean Seberg
| 
Marilyn Monroe
|
Philippe Halsman and Marilyn Monroe
| 
Richard Nixon
| 
The Duke and Duchess of Windsor
|
Μετά από λίγο καιρό η τάση αυτή θα ονομαστεί jumpology. Ο Halsman έλεγε ότι πρέπει να προβοκάρεις το υποκείμενο και να το ωθείς να βγάλει το αθέατο υποσυνείδητο εαυτό του.
Μια άλλη συνεργασία των δύο φίλων ήταν το In Voluptas Mors το 1951. Μία φωτογραφία βασισμένη σε σκίτσο του Dali. Ένα σουρεαλιστικό πορτραίτο του Dali δίπλα σε ένα μεγάλο κρανίο το οποίο σχημάτιζαν επτά γυμνές κοπέλες.
Προετοιμασία - Preparation
| 
Salvador Dalí portrait - In Voluptas Mors - 1951
|
Άλλος ένας σουρεαλιστής φωτογράφος ήταν ο
Bill Brandt (1904 - 1983).Γεννήθηκε στο Αμβούργο της Γερμανίας από εύπορους γονείς.
Το 1920, στα 16 του χρόνια, μεταφέρετε στην Ελβετία για θεραπεία από φυματίωση και για πρώτη φορά ασχολείται με την φωτογραφία. Γνωρίζει τον Αμερικανό ποιητή Ezra Pount και κατά την διάρκεια της φιλίας τους
κάνει το πορτραίτο του. Ο Pount τον συστήνει στον Αμερικανό ζωγράφο και φωτογράφο Man Rey που ζει στο Παρίσι. Ο μικρός Brandt μεταφέρεται στο Παρίσι όπου θα παραμείνει δίπλα στον Man Ray για τρείς μήνες.
Γνωρίζει τα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής, και κυρίως επηρεάζεται από τον Σουρεαλισμό.Το 1931, έπειτα από πολλά ταξίδια, κυρίως φωτογραφίζοντας, μεταφέρεται στο Λονδίνο.
Έως το 1945 ασχολείται με το φωτορεπορτάζ δουλεύοντας για διάφορα περιοδικά. Θα φωτογραφίσει την Αγγλία πριν και κατά την διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου πάντα κατά παραγγελία κάποιων. Την Αγγλική ύπαιθρο, βιομηχανικές περιοχές, τις αστικές τάξεις της Αγγλίας, το Λονδίνο την νύχτα, τα καταφύγια του πολέμου κ.α.
Bill Brandt - After the Celebration London 1931
| 
Bill Brandt - Isle of Skye - 1947
| 
Bill Brandt - London Blitz - 1940
|
Bill Brandt - Miners Returning to Daylight South Wales - 1931
| 
Bill Brandt - Policeman in a Dockland Alley - 1938
| 
Bill Brandt - Woman in Hamburg St. Pauli District - 1933
|
Στην πραγματικότητα ο Brandt δεν φωτογράφιζε υπό τους κανόνες του φωτορεπορτάζ αλλά επηρεασμένος από τα προσωπικά του βιώματα και ανησυχίες.
Αρέσκονταν να παρατηρεί την καθημερινή ζωή των άγγλων και έπειτα με
την βοήθεια φίλων και συγγενών να σκηνοθετεί κάποιες σκηνές σύμφωνα με την δική του αντίληψη. Το αποτέλεσμα ήταν άψογο καθώς είχε την δυνατότητα να αποδώσει με περισσότερη λεπτομέρεια τις κοινωνικές αντιθέσεις, και την ανθρώπινη ανάγκη να μεγαλοποιεί τον προσωπικό ρόλο επειδή φοβάται ότι θα πρέπει να παραδεχθεί κάποια ήττα.
Ο Brandt έλεγε ότι δεν είναι διανοούμενος, αλλά ότι επηρεάζεται από το ένστικτό του και ότι η φωτογραφία δεν είναι σπορ άρα δεν έχει κανόνες. Μια καλή φωτογραφία είναι αυτή που μπορεί να πείσει και να συγκινήσει και ένα καλό αποτέλεσμα δικαιολογεί το μέσο.Από το 1945 και ως το τέλος της ζωής του θα ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με το πορτραίτο και το γυναικείο γυμνό.
Bill Brandt - Francis Bacon - 1963
| 
Bill Brandt - René Magritte - 1963
|
Κυρίως η ενασχόλησή του με το γυναικείο γυμνό ισορροπεί ανάμεσα στο άμεσο και το ονειρικό. Οι φωτογραφίες του και ιδιαίτερα τα κάδρα του διαφέρουν από την προηγούμενη περίοδο. Για πρώτη φορά χρησιμοποιεί έναν ευρυγώνιο φακό ο οποίος παραμορφώνει τα σχήματα δίνοντας παράλληλα ένα απεριόριστο βάθος πεδίου.
Bill Brandt - Belgravia - 1951
| 
Bill Brandt - Campden Hill - 1949
|
Bill Brandt - Hampstead - 1945
| 
Bill Brandt
|
Για τον Brandt η σκοποφιλία, σύμφωνα με τον Φρόυντ, η ανάγκη δηλαδή να περιεργαζόμαστε τον κόσμο, είναι αυτό που μπορεί αργότερα να μας οδηγήσει στην ουσία των πραγμάτων. Πολύ σπάνια λέει ο ίδιος είμαστε ικανοί να βλέπουμε για την ίδια, την απλή χαρά, τού να βλέπουμε. Κι όσο δεν το καταφέρνουμε αυτό, τόσο η ουσία των πραγμάτων παραμένει για μάς κρυφή.
Πληροφορίες για τον Bill Brandt πήραμε από την Γκλόρυ ΡοζάκηΗ άποψη της Σουρεαλιστικής έκφρασης γεννήθηκε στο μυαλό του Andre Breton και των άλλων σουρεαλιστών ως κίνημα διαμαρτυρίας για τις κοινωνικές αντιθέσεις και την ελειπή έκφραση στην τέχνη γενικότερα. Στην πραγματικότητα υπερέβαλαν θέλοντας να θέσουν ορατό το παράλογο, αναδεικνύοντας την αξία της αυθόρμητης σκέψης και της συναισθηματικής αντίδρασης, καταδικάζοντας την διαμορφωμένη αστική λογική ως εχθρό της ανθρώπινης φύσης.
Σουρεαλιστικές εικόνες, καθώς και η παράλογη λογική που αυτές πρεσβεύουν υπήρχαν από πάντα, θα μπορούσαμε να πούμε από την δημιουργία της αστικής συμπεριφοράς ως σύνολο. Εικόνες που δεν αναγνωρίζονταν ως παράλογες επειδή ακριβώς παράλογη ήταν η αστική καθημερινότητα. Αν δεχόμαστε ως παράλογη την λογική του άλλου, τότε το φαινόμενο θα γίνεται πιο έντονο.
Θεωρητικά το κίνημα του Σουρεαλισμού εξασθένησε μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, και ως οργανωμένο κίνημα εγκαταλείπεται μετά τον θάνατο του Andre Breton to 1966.
Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες που συνεχίζουν να εκφράζονται σουρεαλιστικά είτε τοποθετούν στο έργο τους την ταμπέλα του σουρεαλισμού είτε όχι.
Είναι πολύ εύκολο για έναν λογοτέχνη ή φωτογράφο να μεταδώσει σουρεαλιστικές εικόνες παρατηρώντας την πολιτική ακολουθία πολιτικών ή μη ενός τόπου, δεδομένου ότι εν μέσω της κοινωνικής συναίνεσης, η υπερβολή στο παράλογο έχει πάρει πλέον διαστάσεις άμιλλας.
Surrealism - Panagiotis Tzamaros - AFP - Getty Images
|
Andre kertesz - di stortion
| 
André Kertész
|
Hans Bellmer - Dolls
| 
Brasai - Avenue de l'observatoire - 1936
|
Brassai - Phenomenon of ecstasy - 1933
| 
brassai
|
Chez Suzy - brassai - 1932
| 
Claude Cahun - 1939
|
Claude Cahun - What Do You Want From Me - 1928
| 
Hans Bellmer - Dolls - 1932
|
Henri Cartier-Bresson - Martigues - 1932
| 
Man Ray - Tears - 1930
|
Pierre Molinier - Introit - 1967
| 
Pierre Molinier
|
Mimis Nena
Προηγούμενη Έκφραση
