Η Προϊστορία της Φωτογραφίας Περίοδος 1500 - 1600

Camera Obscura
Οι μελέτες του  Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci) τον 15ο αιώνα ώθησαν την εξέλιξη, μεταξύ άλλων πρακτικών εφαρμογών, και του Σκοτεινού Θαλάμου.
Μετά τον θάνατο του Λεονάρντο, στις 2 Μαΐου του 1519, συγγενείς του θα ανακαλύψουν, σε κρύπτη της τελευταίας του κατοικίας στον Πύργο Κλού (
Cloux), της πόλης Αμπουάζ (Amboise) της Γαλλίας, σχέδια μηχανικών εφαρμογών. Μεταξύ αυτών υπήρχαν σχέδια Μεταφερόμενου Σκοτεινού Θαλάμου.

Codex Atlanticus
Ο Λεονάρντο πριν τον θάνατό του, πρότεινε την κατασκευή, στους ζωγράφους για την μελέτη της προοπτικής.
Μοναχοί ειδικοί στην συντήρηση παλαιών βιβλίων, θα μελετήσουν και θα στοιχειοθετήσουν τα σχέδια του Λεονάρντο καταλήγοντας να δημοσιεύσουν το ‘
Codex Atlanticus’. Το μοναδικό έργο που μας γνωστοποιεί τις μελέτες του Λεονάρντο ντα Βίντσι.
Τα σχέδια του Σκοτεινού Θαλάμου είναι πλέον γνωστά σε περισσότερα ανήσυχα πνεύματα.


Gemma Frisius
Το 1544, ο ιατρός, μαθηματικός, γεωγράφος, αστρονόμος και κατασκευαστής γεωμετρικών οργάνων και οργάνων πλοήγησης στην ανοιχτή θάλασσα Γκέμα Φρίσιους (Gemma Frisius) (09 Δεκεμβρίου 1508 – 35 Μαΐου 1555),  χρησιμοποιεί τον Σκοτεινό θάλαμο για την παρατήρηση της έκλειψης του ηλίου.
Ο Γκέμμα Φρίσιους έμεινε ορφανός σε παιδική ηλικία. Παρά τις δυσκολίες εισέρχεται το, 1525, στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Λεουβαίν (University of Leuven) του Βελγίου. Θα αποφοιτήσει το 1536 και θα παραμείνει διδάκτωρ, στην ιατρική σχολή, στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη γεωγραφία, στο ίδιο πανεπιστήμιο έως το τέλος της ζωής του.

Ενώ είναι ακόμα φοιτητής, το 1533, θα δημιουργήσει την μέθοδο του τριγωνισμού για την μέτρηση και επισήμανσης τμημάτων επί της γης, (Τοπογραφία).
Συγχρόνως οργανώνει ένα εργαστήριο για την κατασκευή σύγχρονων γεωμετρικών οργάνων και οργάνων πλοήγησης.

Το 1536 θα κατασκευάσει την ‘Επίγεια Σφαίρα’ και το 1537 την ‘Ουράνια Σφαίρα’

Gemma Frisius Terrestrial Globe
Terrestrial Globe
Celestial Globe
Celestial Globe

Τα όργανα του Φρίσιους θα χαρακτηριστούν από πολύ καλή ποιότητα και ακρίβεια και θα εγκωμιαστούν από τον Δανό, αστρολόγο, αστρονόμο και αλχημιστή Τύχο Μπράχε (Tycho Brahe)


Gemma Frisius - 1544




Την 24η Ιανουαρίου του 1544, θέλοντας να μελετήσει την έκλειψη του ηλίου θα κατασκευάσει με δικά του σχέδια έναν Σκοτεινό Θάλαμο σε διαστάσεις δωματίου. Η παρατήρηση θα γίνει στο Λεουβαίν. Το σχέδιό του θα δημοσιευθεί εικονογραφημένο έναν χρόνο αργότερα το 1545.
Η δημοσίευση του σχεδίου του Φρίσιους θα διαδώσει την ιδέα και θα παροτρύνει και άλλους επιστήμονες στην χρήση του Σκοτεινού Θαλάμου. Αποτέλεσμα αυτού είναι η μελέτη και εξέλιξη του μέσου από επιστήμονες που θέλουν να τον καταστήσουν περισσότερο εύχρηστο και πρακτικό.



Το 1535, στην Ιταλία, γεννήθηκε στην πόλη Βίκο Εκουένσε (Vico Equennse), κοντά στην Νάπολη,  ο Τζιοβάνι Μπατίστα ντέλλα Πόρτα (Giovanni Battista della Porta).
Το πλούσιο έργο του Τζιοβάνι έως τον θάνατό του την 4η Φεβρουαρίου του 1615, θα ευνοήσει και την εξέλιξη του Σκοτεινού Θαλάμου.
Ο Τζιοβάνι, γόνος πλούσια και μορφωμένης οικογένειας, ωθήθηκε προς την ευρύτερη γνώση.
Ταλέντο στην φυσική και τα μαθηματικά ο Τζιοβάνι ασχολείται με την έρευνα.
Το πολυμαθή πνεύμα του δεν ησυχάζει.

Giovanni Battista Della Porta
Modern Cryptology
Συγγράφει επιστημονικά βιβλία αλλά και θεατρικά έργα. Κωμωδίες και τραγωδίες. Γράφει βιβλία ‘Κρυπτογραφίας’ και χαρακτηρίζεται ως ο Κρυπτογράφος της Αναγέννησης. Εφεύρε μέθοδο μεταφοράς κρυφών μηνυμάτων με αβγό. Χρησιμοποιούσε ένα μίγμα από φυτικές χρωστικές ουσίες. Έγραφε στο πορώδες κέλυφος του αυγού και το μελάνι μπορούσε να διεισδύσει στο εσωτερικό του. Βράζοντας το αυγό, το ζεστό νερό έσβηνε το μελάνι από την εξωτερική επιφάνεια ενώ το μήνυμα ήταν ευανάγνωστο στην εσωτερική επιφάνεια, στο βρασμένο ασπράδι.
Το 1558 θα εκμεταλλευτεί, την προ οχτώ (8) ετών, περιγραφή του Τζερόλαμο Καρντάνο (Περιγράφεται παρακάτω) για την αγωγιμότητα των οστών. Σε σύγγραμμά του θα περιγράψει ξύλινα βοηθήματα βαρηκοΐας σε σχήμα αφτιών από ζώα με οξεία ακοή.


Physiognomonia
Giovan Battista della Porta
Το 1586 δημοσιεύει το ‘Physiognomonia’ σχετικά με την φυσιογνωμία.

Στα χρόνια της Πρώιμης Επιστημονικής Επανάστασης, το 1589, ισχυρίζεται ότι το σκόρδο μπορεί να αποδυναμώσει τον μαγνητισμό, σύμφωνα με αρχαία κείμενα.


Phytognomonica
Με το έργο του ‘Phytognomonica’ ταξινομεί τα φυτά ανάλογα τον γεωγραφικό τους προορισμό, αναλύει τους σπόρους και τους μύκητες. Αναγνωρίζεται ως ο πρωτοπόρος της ‘Μυκητολογίας’
Περίπου το 1560, δημιουργεί την ‘Academia Secretorum Naturae’ (Ακαδημία των Μυστικών της Φύσης), Ιταλικά ‘Accademia dei Segreti’. Τα μέλη της αποκαλούνταν ‘Otiosi’ (Άνδρες Ελεύθερου Χρόνου). Μία από τις πρώτες επιστημονικές κοινότητες, με στόχο την ανακάλυψη των Μυστικών και Μυστηρίων της Φύσης. Η εισαγωγή ενός νέου μέλους στην κοινότητα προϋπόθετε ότι θα είχε ήδη μία νέα αποκάλυψη στον τομέα της Επιστήμης της Φυσικής.
Την Επιστημονική Κοινότητα διέλυσε η Ιερά Εξέταση και ο Πάπας Γρηγόριο XIII,  με την κατηγορία του Μυστικισμού (Μαγείας) το 1578.
Το 1592 απαγορεύονται και τα φιλοσοφικά έργα του Τζιοβάνι ντέλλα Πόρτα.
Οι απαγορεύσεις άρθηκαν το 1598.
Το 1606 θα δημοσιεύσει ένα βιβλίο για την ‘Αύξηση του Νερού από την Δύναμη του Αέρα’.
Το 1608 θα δημοσιεύσει βιβλίο για την ‘Στρατιωτική Μηχανική’ και ένα άλλο για την ‘Απόσταξη’
Το 1610 θα γίνει μέλος της Ακαδημίας Αρκτικού Πληθυσμού.

Magiae Naturalis

Ο πολύπλευρος επιστήμονας, Τζιοβάνι ντέλλα Πόρτα, το 1558, 14 χρόνια μετά τον Σκοτεινό Θάλαμο του Φίσιους, θα δημοσιεύσει το τετράτομο έργο, ‘Magia Naturalis’. Μεταξύ άλλων παρατηρήσεων, θα περιγράψει τον Σκοτεινό Θάλαμο και θα προτείνει την τοποθέτηση ύαλου, κυρτού φακού, στην οπή της κατασκευής.
Ο φακός έχει την ιδιότητα να συγκεντρώνει τα είδωλα, που σχηματίζονται από τις ακτίνες του ήλιου που διέρχονται της οπής, σε ένα εκ των προτέρων συγκεκριμένο επίπεδο, το εστιακό πεδίο.  Προτείνει επίσης την χρήση μιας φορητής συσκευής Σκοτεινού Θαλάμου ως βοήθημα για τους ζωγράφους στην σχεδίαση πορτρέτων ή τοπίων.

Camera Obscure
in Magiae Naturalis
Για να αποδείξει στους φίλους του, τι εστί Σκοτεινός Θάλαμος και πως βελτιώνεται, τους κάλεσε σε μία επίδειξη. Κλεισμένοι στο εσωτερικό ενός Σκοτεινού Θαλάμου, παρακολουθούσαν, στον εσωτερικό τοίχο, μία παρέα που χόρευε στον εξωτερικό χώρο. Το αποτέλεσμα ήταν να τον κατηγορήσουν για μαγεία. Η ιστορία όμως τον θεωρεί ως τον πατέρα του κινηματογράφου, από αυτή την πρώτη προβολή.
Η φυσιογνωμία το κύρος και το ‘Magia Naturalis’ του Τζιοβάνι, βοήθησε στην άμεση δημοτικότητα και εξάπλωση της γνώσης του Σκοτεινού Θαλάμου.
Αυξάνονται ακόμα περισσότερο τα πνεύματα που θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τον Σκοτεινό Θάλαμο και ακόμα περισσότερο τα ανήσυχα πνεύματα που θέλουν να τον βελτιώσουν.



Η σημαντική προσωπικότητα του Τζερόλαμο Καρντάνο (Gerolamo Gardano) θα εκμεταλλευτεί την παρατήρηση του Τζιοβάνι ντέλλα Πόρτα.
Θα πειραματιστεί με κοίλο φακό στην οπή του Σκοτεινού Θαλάμου, βελτιώνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ευκρίνεια του ειδώλου. Θα παρατηρήσει επίσης ότι αν στο εστιακό πεδίο τοποθετηθεί, υπό γωνία 45 μοιρών, ένας καθρέπτης, τότε το είδωλο αντανακλάται προς άνωθεν. Αν ο καθρέπτης τοποθετηθεί σε μικρό, φορητό Σκοτεινό Θάλαμο ενώ στην οροφή τοποθετηθεί θαμπός ύαλος,  τότε το είδωλο παρατηρείται με κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω, εξωτερικά του σκοτεινού θαλάμου.

Η Πρόταση
Καρντάνο

Ο πολυμαθής Τζερόλαμο ή Τζιρόλαμο ή Τζερόνυμο, όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν, γεννήθηκε την 24 Σεπτεμβρίου 1501 στην Παβία της Λομβαρδίας. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Παβίας και της Πάντοβας. Έως το τέλος της ζωής του, την 21 Σεπτεμβρίου 1576, στην Ρώμη, διέπρεψε ως  μαθηματικός, γιατρός, βιολόγος, φυσικός, χημικός, αστρολόγος, αστρονόμος, φιλόσοφος, συγγραφέας, και τζογαδόρος.
Σημαντικός πολύπλευρος, επιστήμονας της Αναγέννησης, έγραψε περισσότερα από 200 βιβλία με μελέτες και συμπεράσματα.

Ως μαθηματικός είναι ο πρώτος που θα χρησιμοποιήσει συστηματικά τους αρνητικούς αριθμούς.
Στην προσπάθειά του να εμβαθύνει στην επίλυση εξισώσεων 3ου βαθμού, που αρχικά είχε παρουσιάσει ο Σκιπιόνε ντελ Φέρρο (Scipione del Ferro) (1465-1526) και αργότερα ο Νικολό Φοντάνα Ταρτάλια (Niccolό Fontana Tartaglia) (1499-1557), (x3+px=q) θα επινοήσει (ανακαλύψει) τους μιγαδικούς ή φανταστικούς, όπως τους αποκαλούσε, αριθμούς και θα τους παρουσιάσει το 1545 στο βιβλίο του Artis Magnae.

Δημιουργεί μία επέκταση των πραγματικών αριθμών με την προσθήκη του στοιχείου (i), ως φανταστική μονάδα με την ιδιότητα i2 = -1. Οι κυβικές εξισώσεις απαιτούν ενδιάμεσους υπολογισμούς, οι οποίοι μπορεί να περιλαμβάνουν τετραγωνικές ρίζες αρνητικών αριθμών, ακόμα κι όταν η ρίζα είναι πραγματικός αριθμός. Το γεγονός αυτό οδήγησε τελικά στο Θεμελιώδες Θεώρημα της Άλγεβρας, που δείχνει ότι στο σώμα των μιγαδικών αριθμών κάθε μη μηδενικό πολυώνυμο έχει τουλάχιστον μια ρίζα.
Liber de Ludo Aleae


Σαν τζογαδόρος, με επιστημονική κατάρτιση, πειραματίστηκε με ζάρια καταλήγοντας να κατανοήσει τον θεμελιώδη ‘Νόμο των Πιθανοτήτων’. Τον περιέγραψε και τον ανέλυσε στο βιβλίο του ‘liber de ludo aleae’ (Το Βιβλίο του Παιχνιδιού με Ζάρια), γενικότερα θα το λέγαμε ‘Βιβλίο των Τυχερών Παιχνιδιών’.

Ως γιατρός μελέτησε και περιέγραψε τον ‘Τυφοειδή Πυρετό’.
το 1550 μελέτησε και περιέγραψε την ‘Αγωγιμότητα των Οστών’ ως αγωγούς για την ακοή. Τα συμπεράσματά του θα εκμεταλλευτεί 8 χρόνια αργότερα, όπως αναφέραμε παραπάνω, ο Τζιοβάνι ντέλλα Πόρτα, για να προτείνει τα πρώτα βοηθήματα ακοής.

Ως αστρονόμος γνώριζε ήδη για τους Έκκεντρους Κύκλους και τους Επίκυκλους. Ένα γεωμετρικό σύστημα που χρησιμοποιούσαν ο Απολλώνιος ο Περγαίος (262 π.χ.), ο Ίππαρχος ο Νικαεύς ή Ρόδιος (190 π.χ. – 120 π.χ.) και ο Κλαύδιος ο Πτολεμαίος (περ. 100 – 160 μ.χ.) για να εξηγήσουν την ανάδρομη κίνηση των πλανητών.
Μελετώντας συστήματα με κύκλους καταφέρνει να βρει την εφαρμογή τους στην μηχανική.

Το 1570, στην De Proportionibus, δημοσιεύεται η μελέτη του για τους Κυλιόμενους Κύκλους ή Υπόκυκλους (Hypocycloids). Η καμπύλη που διαγράφει ένα σταθερό σημείο ενός κύκλου όταν αυτός κινείται περιφερειακά στο εσωτερικό ενός κύκλου διπλάσιας ακτίνας. Αργότερα θα ονομαστούν Κύκλοι Καρντάνο ή Καρντανικοί Κύκλοι (Gardano Circles or Gardanic Circles).
Η εφαρμογή θα χρησιμοποιηθεί από την μηχανική, για την μετατροπή της κυκλικής κίνησης σε ευθύγραμμη  με αποτέλεσμα την ταχύτερη μετάδοση της κίνησης.
Αρχικά χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή ταχύτερων τυπογραφικών πιεστηρίων.


Οι πα­ράξενες και εκθαμβωτικές εμπνεύσεις του Τζερόλαμο Καρντάνο θα καθορίσουν την προσωπικότητά του ως εξέχων σημαντική.
Το ενδιαφέρον του για την βελτίωση του Σκοτεινού Θαλάμου θα προσεγγίσει περισσότερο και περισσότερους από την επιστημονική κοινότητα.



Drawing of a Transferred
Camera Obscura
Τον 16ο αιώνα το φαινόμενο του Σκοτεινού θαλάμου εμφανίζεται ως το ιδανικό βοήθημα για ζωγράφους στην σχεδίαση πορτρέτων και τοπίων με τέλειες αναλογίες και απεικόνιση προοπτικής.
Σημαντική βοήθεια στο έργο τους, μέσω του Σκοτεινού Θαλάμου, θα συναντήσουν οι περιηγητές και αστρονόμοι, στα τέλη του 16ου και στην συνέχεια του 17ουαιώνα.
Το Σκοτεινό (Δωμάτιο) μορφώνεται πλέον σε μικρό και εύχρηστο Σκοτεινό (Κουτί).
Transferred
Camera Obscura




Δύο αιώνες πριν την πρώτη φωτογραφία, λειτουργεί πάνω στις ίδιες αρχές με τις σύγχρονες, αναλογικές ή ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές.
Πρόωρο, όμως, για να φανταστούν την μηχανική αποτύπωση του ειδώλου.






Mimis Nena




Στην ενότητα‘Η Έκφραση’ αναφερόμαστε σε σκέψεις και ιδέες που επηρέασαν το φωτογραφικό μέσο και την έκφραση της φωτογραφίας. Οι αναφορές δεν σηματοδοτούν οπωσδήποτε παραδείγματα προς αντιγραφή.
Δεν αντιγράφουμε παρά μόνο ως άσκηση.
Συμβουλευόμαστε την εμπειρία του χρόνου.

Φωτογραφία είναι το μάτι του φωτογράφου, η ενστικτώδης σύλληψη του χρόνου. Το ένστικτο μιας στιγμής, όπου η φωτογραφία εγκλωβίζει το αντικείμενο, για να μεταφέρει στον θεατή το υποκείμενο, μια νέα πραγματικότητα.
Ο φωτογράφος βυθίζεται στην νέα πραγματικότητα για να συναντήσει το φανταστικό (εικαστικό).
Φιλοσοφικές απόψεις και ατέλειωτες συζητήσεις. Απόψεις και εκφράσεις, μέσα από την πνευματική ενέργεια των δημιουργών, τις γνώσεις τους, που απέκτησαν από την συνεχή άσκηση και παιδεία, από την συσσωρευμένη, μέσα τους, ιστορική και κοινωνική συνείδηση.
Η τέχνη της φωτογραφίας υπακούει σε περιορισμούς, προσπαθεί, πειραματίζεται, κάνει λάθος, επιμένει, αξιοποιώντας το φως, αναλογικά ή ψηφιακά. Η Θεωρία δεν προηγείται της πρακτικής... η θεωρία δημιουργείται από την πρακτική.
Δημιουργικότητα στη φωτογραφία είναι η εκγύμναση και όξυνση του οπτικού μας αισθητηρίου, η διαρκής καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση της ματιάς μας.
Η φωτογραφία δεν είναι κάτι το δεδομένο. Είναι συνεχής διαπραγμάτευση ανάμεσα στον φωτογράφο και το μέσο του, ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο.

Φωτογραφία είναι η γυμνή ψυχή με την ειλικρίνεια της αυθόρμητης σκέψης.

Ο φωτογράφος γίνεται καλλιτέχνης όταν απαλλάσσεται από τις έτοιμες ιδέες και επεξεργάζεται την δική του, δομημένη άποψη για τις εικόνες. Ζει έναν δυσνόητο, ως επί το πλείστον, παρόν, που πολλά χρόνια αργότερα, θα εμφανίζεται ως ένα διακοσμημένο όνειρο.
Απόψεις που σήμερα είναι γενικά αποδεκτές, κάποτε ήταν εκκεντρικές.
Η φωτογραφία εξελίσσεται σε έργο τέχνης όταν το θέμα της συνυπάρχει αρμονικά με την φόρμα, με ένα στυλ, με τα χρώματα με έναν εμφανή αισθησιασμό.

Η ουσία μίας εικόνας, δεν περικλείεται από μία υπερβατική ιδέα που χαρακτηρίζει την εικόνα, αλλά ενσαρκώνεται στη σειρά των εικονικών της εκδοχών.
Η Φωτογραφία ως σύνθετη τέχνη διεγείρει, όταν αποδεσμεύεται από το θέμα. Όταν η φωτογραφική ματιά υπερίπταται των χρόνο-τοπογραφικών περιορισμών του θέματος. Υπερίπταται πέρα από συγκεκριμένες - ακριβείς συντεταγμένες.