Η Προϊστορία της Φωτογραφίας Περίοδος 1700 - 1800


Ναι… είμαστε στον 18ο αιώνα
Οι παρατηρήσεις των προηγούμενων 200ων, ετών 16ου και 17ου αιώνα, για τον Σκοτεινό Θάλαμο και την χρήση του ήταν καταιγιστικές.
Νέοι φακοί δίνουν καθαρό είδωλο ή εντυπωσιακά καθαρό, για την εποχή, όπως θα το λέγαμε σήμερα.

Camera Obscura


Ο όγκος του Σκοτεινού θαλάμου έγινε μικρότερος.
Έγινε Σκοτεινό Κουτί.
Έγινε εύχρηστο εργαλείο για τους επιστήμονες που χρειάζονται παρατήρηση, Αστρολόγους, Αστρονόμους, Γεωγράφους.


Kepler style Camera Obscura
Το σκίτσο και η ζωγραφική απέκτησαν ένα χρήσιμο εργαλείο φωτο-ζωγραφικής αποτύπωσης. Σαφώς όποιος διαθέτει το Σκοτεινό Κουτί δεν είναι απαραίτητα ζωγράφος. Όπως θα λέγαμε, ότι όποιος διαθέτει πινέλα μπορεί να ζωγραφίσει. Όχι δεν μπορούν όλοι. Ο Σκοτεινός Θάλαμος είναι εργαλείο ζωγραφικής στα χέρια ενός ανθρώπου με γνώση και ευαισθησία στην ζωγραφική.


Portable Tent type of Camera Obscura - 1764
Είναι εκπληκτικό βοήθημα για την παρατήρηση των ουράνιων σωμάτων, σε ανθρώπους που γνωρίζουν για την κίνηση των ουράνιων σωμάτων.
Σημαντική και εντυπωσιακή ήταν η χρήση από τους περιηγητές. Οι περιηγητές δεν ήταν τουρίστες ή να το πούμε καλύτερα δεν ήταν απλοί τουρίστες. Ταξίδευαν, σε κλασική διαδρομή, από την Βόρειο Ευρώπη στην Νότια Ευρώπη, την Βόρειο Αφρική, την Μικρά Ασία, Επέστρεφαν στην Ευρώπη και στο βασίλειό τους για να παραδώσουν σε γραπτά κείμενα τις περιγραφές τους για το τι είδαν και άκουσαν.

Camera Obscura Portable late 18thc


Τώρα, το τι είδαν, μπορούσαν να το περιγράψουν με φωτοζωγραφική αποτύπωση χρησιμοποιώντας το μικρό και εύχρηστο πλέον Σκοτεινό Κουτί. Κάτι σαν εμάς με τα πολλά κλικ κλικ του υποδευτερολέπτου. Οι περιηγητές χρειαζόντουσαν πολλές ώρες και ζωγραφικές ικανότητες για, μόνο, ένα κλικ. Το είχαν όμως και το διέδιδαν…
Εξίσου σημαντική ήταν η συμμετοχή του Σκοτεινού Θαλάμου στην διασκέδαση.

Magic Lantern


Η Μαγική Λατέρνα (Magic Latern), μία ιδέα που αναπτύχθηκε τον προηγούμενο αιώνα, τώρα διασκεδάζει μικρούς και μεγάλους. Μπορεί, και το κάνει, να εκπαιδεύει μικρούς και μεγάλους με την δύναμη της εικόνας.
Η ικανότητα της Μαγικής Λατέρνας να αλλάζει την εικόνα που παρουσιάζει στον θεατή, η συνεχιζόμενη κίνηση της εικόνας, μας παραπέμπει στον μετέπειτα κινηματογράφο ή στην ιδέα που έφερε τον κινηματογράφο.
Βοήθησε ανατόμους ιατρούς να παρατηρήσουν την λειτουργία του οφθαλμού.


Camera Obscura
Όλα είναι πολύ καλά για τον Σκοτεινό Θάλαμο.
Έγινε μικρός και ευχάριστος.
Έφερε την επανάσταση της Οπτικής. Την Φυσική Οπτική, την Τεχνική Οπτική, την Σκηνοθετημένη Οπτική, την Χαρά για την Οπτική.

Τον 18ο αιώνα έχουμε κόσμο ικανοποιημένο από τον Σκοτεινό Θάλαμο.
Ανθρώπους που είναι πεπεισμένοι ότι ο φάκελος Σκοτεινός Θάλαμος έκλεισε.
Ότι μπορούσαν να μάθουν για την χρήση του το έμαθαν και το χρησιμοποιούσαν.
Ή υπήρχαν άνθρωποι που, απλά, το διασκέδαζαν…

Photogram Leave

Ή υπήρχαν κάποιοι, που δεν ασχολήθηκαν με την εξέλιξη του Σκοτεινού θαλάμου αλλά με τη χρήση του και το φαινόμενο που συμβαίνει στα άλατα του αργύρου, να μαυρίζουν όταν εκτεθούν στις ακτίνες του ήλιου.
Διαφορετικό αλλά η εξέλιξη ήταν διασκεδάζουμε.
Georg Friedrich Brander
Ο γεννημένος το 1713, φυσικός, μαθηματικός και μηχανικός της οπτικής, Georg Brandner, κατάφερε να σχεδιάσει Τηλεσκοπικό Καθρέπτη. Ένα Σκοτεινό Θάλαμο, με καθρέπτη και με τον φακό τοποθετημένο σε πλαίσια το ένα μέσα στο άλλο έτσι ώστε να αλλάζει την εστιακή απόσταση. Κάτι σαν τον τηλεφακό.
1769 Camera Obscura, Georg Friedrich Brander (1713 - 1785)
Μεταξύ άλλων είχε κατασκευάσει μικροσκόπια και γυάλινους χάρακες υψηλής ανάλυσης.
Το 1776 κατασκεύασε ένα τηλεσκόπιο με ένα χάρτη του έναστρου ουρανού που το ονόμασε ’Αλεξιπτωτιστής’.
Το 1778 εφηύρε το Τηλεμετρικό Σύμπτωμα, μια συσκευή που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση αποστάσεων μεταξύ απομακρυσμένων αντικειμένων. Σαν το Ταχύμετρο αργότερα, και το Sextant, γωνιόμετρο, σαν το σημερινό θεοδόλιχο.

Αν υπάρχει διάθεση για διασκέδαση, μπορούμε να διασκεδάσουμε και με τον τρόμο. Είτε τρομάζοντας τους άλλους, είτε επειδή μας τρομάζουν.
Étienne-Gaspard Robert
Το 1763 στην Λιέγη γεννήθηκε ο Βέλγος φυσικός, ζωγράφος και λάτρης του Αερόστατου κατά τα πρώτα χρόνια της αεροναυπηγικής, Ετιέν Γκασπάρ Ρομπέρ (Étienne-Gaspard Robert). Περισσότερο γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο ‘Ρόμπερτσον’.
Ο Ρόμπερτσον θωρείτε ο πρώτος που παρουσίασε μια παράσταση τρόμου χρησιμοποιώντας τη Μαγική Λατέρνα περίπου στα τέλη του 18ου αιώνα.
Αρχικά είχε επιλέξει ένα εγκαταλελειμμένο μοναστήρι στο Παρίσι ως θεατρικό χώρο. Εκεί ανάμεσα σε πέτρινους τοίχους, τάφους και σκοτάδι δίνει, με πρωτοφανή τρόπο, μία παράσταση φαντασμάτων. Η επιτυχία του ήταν στο ότι τα φαντάσματα ήταν άυλα και στο ότι οι θεατές πλήρωναν για να τα δουν...
ROBERTSON'S PHANTASMAGORIA 1797
Ανάμεσα στον Μαγικό προβολέα με τις διαφάνειες και τους θεατές υπήρχε μία ημιδιαφανή επιφάνια όπου γινόταν η προβολή ενώ συγχρόνως έκρυβε το προβολέα από τους θεατές.
Χρησιμοποίησε έναν ή περισσότερους προβολείς, ένα σύστημα με ράγες για την κίνηση του προβολέα, ένα σύστημα με ζωγραφισμένο γυαλί για πολλαπλά είδωλα και καπνό για την αλλοίωση της εικόνας.
Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1799, ονομάζοντας την τεχνική του ‘Φαντοσκόπιο’ (Phantascope) ενώ την παράσταση την ονόμαζαν ‘Φαντασμαγορία’ (Phantasmagoria).

Johann Heinrich Schulze
Την 12η Μάϊου του 1687, γεννήθηκε στην Γερμανία ο Γιατρός, Χημικός, Φιλόσοφος, Θεολόγος και Καθηγητής Ανατομίας Γιοχάν Χάινριχ Σούλτσε (Johann Heinrich Schulze).

Το 1717 σε ηλικία 30 ετών πειραματίστηκε με το χλωριούχο και νιτρικό άργυρο και πως αυτός μαυρίζει όταν εκτεθεί στον ήλιο.
Παρατήρησε ότι αν σε μία επιφάνεια στρωθεί ένα μίγμα κιμωλίας, νιτρικού οξέος και όποιου αργύρου, τότε η επιφάνεια θα μαυρίσει αντανακλώντας λιγότερο φως.
Κατάφερε να πετύχει αποτύπωση σε χαρτί ευαισθητοποιημένο στο φως με επίστρωση από άλατα αργύρου.

Schulze's Photogram
Σε μία επίδειξή του χρησιμοποίησε διαφανή μπουκάλια επιστρωμένα με μείγμα κιμωλίας, νιτρικού οξέος και νιτρικό άργυρο. Στην εξωτερική επιφάνειά κόλλαγε ένα χαρτί με διάτρητα γράμματα και σχήματα.
Όταν αφαιρούσε το χαρτί, τα γράμματα και τα σχήματα εμφανίζονταν στην επιφάνεια του μπουκαλιού.
Εκπληκτικό για τους θεατές. Αλλά το μπουκάλι συνέχιζε να μαυρίζει. Το άλλαζε και συνέχιζε με νέο διάτρητο χαρτί, και να πάλι τα σχέδια στο μπουκάλι, και πάλι και πάλι έως ότου όλοι ήταν ενθουσιασμένοι.
Θεωρείτε ο πρώτος που έκανε αποτύπωση σε φωτοευαίσθητη επιφάνεια, 80 χρόνια μετά την άτυχη απόρριψη από την επιστημονική κοινότητα, για το ίδιο επίτευγμα, του Ιταλού Angelo Sala (1576 - 1637).
Ίσως οι Γερμανοί να αρέσκονται στο, να αποκαλούν το Σούλτσε ως εφευρέτη της φωτογραφίας αλλά δυστυχώς κάτι έλειπε.
Ο Σούλτσε δεν κατάφερε να σταθεροποιήσει το μαύρισμα. Ίσως και να μη το σκέφθηκε ότι θα μπορούσε. Εξέλιξε όμως το χημικό, στο συνδυασμό, του φωτοχημικού φαινομένου που θα χρειαστεί η φωτογραφία 118 χρόνια αργότερα.


Robertsons Phantasmagoria 1797
Με τις ολιγόλεπτες ετικέτες του Σούλτσε, στα μπουκάλια και με τις εναλλασσόμενες εικόνες στις διάφορες εφαρμογές της Μαγικής Λατέρνας, ο κόσμος διασκέδαζε και όλα έδειχναν ότι η οπτική ή καλύτερα η τεχνική οπτική έφθασε στην κορυφή της.
Η κορυφή δεν έχει τέλος. Την φτάνεις, επαναπαύεσαι και ανακαλύπτεις μία άλλη, ψηλότερη. Και θες να την ανέβεις. Να σκαρφαλώσεις.
Ευτυχώς το σκαρφάλωμα είναι ευχάριστο σε αυτούς που αρέσκονται να σκαρφαλώνουν.

Alois Senefelder
Περίπου το 1796 με 1798, στο Μόναχο, ο Άλοϋς Ζένεφελντερ (Alois Senefelder) έδωσε λύση σε ένα δικό του πρόβλημα, δίχως να αντιληφθεί ότι άναβε μία νέα δάδα στο φως του κόσμου.
Ο γερμανικής καταγωγής, γεννημένος στην Πράγα, θεατρικός συγγραφέας και μουσικός Άλοϋς Ζενεφέλντερ ζητούσε από τις πνευματικές του ικανότητες να επινοήσουν μία μέθοδο φθηνής εκτύπωσης για τα έργα του. Και την βρήκε.
Στηρίχθηκε στο δεδομένο ότι το λίπος με το νερό δεν αναμιγνύονται, οπότε επινόησε την Λιθογραφία.

Lithography of Senefelder
Ο Ζενεφέλντερ δεν στάθηκε μόνο στην σχεδιαστική έως και ζωγραφική ικανότητα της Λιθογραφίας. Ήθελε να μεταφέρει στην λιθογραφική του πλάκα την αποτύπωση πλήρους αναλογιών ενός τοπίου, ζώου ή ανθρώπου ή ότι ήταν αυτό που θα έπρεπε να φανεί στην εκτύπωση.
Μία στροφή πριν την τελική ευθεία.

lithographic Stone
Μία σκέψη του ήταν να αναθέσει στον Γάλλο εφευρέτη Ζοζέφ Νισεφόρ Νιέπς (Joseph Nicephore Niepse) την αναζήτηση λύσης.
Αυτό συνέβη στην αρχή του 19ου αιώνα.
Φθάσαμε στην τελική ευθεία.


Camera Obscura


Camera Obscura
Camera Obscura box


Camera Obscura box
Camera Obscura
Camera Obscura
Camera Obscura next to 1685


Camera Obscura next to 1685
Work in Camera Obskura with Mirror on the Top


Work in Camera Obskura with Mirror on the Top
Magic Lantern


Magic Lantern
Magic Lantern


Magic Lantern
Magic Lantern


Magic Lantern
Magic Lantern


Magic Lantern

Magic Latern


Magic Latern
Magic Latern


Magic Latern
Sequential Magic Latern Slides
Sequential Magic Latern Slides
Magic Lantern Show


Magic Lantern Show
Magic Lantern Show


Magic Lantern Show
Phantasmagoria - Étienne Gaspard Robert


Phantasmagoria - Étienne Gaspard Robert
Phantasmagoria


Phantasmagoria

Phantasmagoria


Phantasmagoria

Robertson's Fantastic Phantasmagoria


Robertson's Fantastic Phantasmagoria


Mimis Nena






Στην ενότητα‘Η Έκφραση’ αναφερόμαστε σε σκέψεις και ιδέες που επηρέασαν το φωτογραφικό μέσο και την έκφραση της φωτογραφίας. Οι αναφορές δεν σηματοδοτούν οπωσδήποτε παραδείγματα προς αντιγραφή.
Δεν αντιγράφουμε παρά μόνο ως άσκηση.
Συμβουλευόμαστε την εμπειρία του χρόνου.

Φωτογραφία είναι το μάτι του φωτογράφου, η ενστικτώδης σύλληψη του χρόνου. Το ένστικτο μιας στιγμής, όπου η φωτογραφία εγκλωβίζει το αντικείμενο, για να μεταφέρει στον θεατή το υποκείμενο, μια νέα πραγματικότητα.
Ο φωτογράφος βυθίζεται στην νέα πραγματικότητα για να συναντήσει το φανταστικό (εικαστικό).
Φιλοσοφικές απόψεις και ατέλειωτες συζητήσεις. Απόψεις και εκφράσεις, μέσα από την πνευματική ενέργεια των δημιουργών, τις γνώσεις τους, που απέκτησαν από την συνεχή άσκηση και παιδεία, από την συσσωρευμένη, μέσα τους, ιστορική και κοινωνική συνείδηση.
Η τέχνη της φωτογραφίας υπακούει σε περιορισμούς, προσπαθεί, πειραματίζεται, κάνει λάθος, επιμένει, αξιοποιώντας το φως, αναλογικά ή ψηφιακά. Η Θεωρία δεν προηγείται της πρακτικής... η θεωρία δημιουργείται από την πρακτική.
Δημιουργικότητα στη φωτογραφία είναι η εκγύμναση και όξυνση του οπτικού μας αισθητηρίου, η διαρκής καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση της ματιάς μας.
Η φωτογραφία δεν είναι κάτι το δεδομένο. Είναι συνεχής διαπραγμάτευση ανάμεσα στον φωτογράφο και το μέσο του, ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο.

Φωτογραφία είναι η γυμνή ψυχή με την ειλικρίνεια της αυθόρμητης σκέψης.

Ο φωτογράφος γίνεται καλλιτέχνης όταν απαλλάσσεται από τις έτοιμες ιδέες και επεξεργάζεται την δική του, δομημένη άποψη για τις εικόνες. Ζει έναν δυσνόητο, ως επί το πλείστον, παρόν, που πολλά χρόνια αργότερα, θα εμφανίζεται ως ένα διακοσμημένο όνειρο.
Απόψεις που σήμερα είναι γενικά αποδεκτές, κάποτε ήταν εκκεντρικές.
Η φωτογραφία εξελίσσεται σε έργο τέχνης όταν το θέμα της συνυπάρχει αρμονικά με την φόρμα, με ένα στυλ, με τα χρώματα με έναν εμφανή αισθησιασμό.

Η ουσία μίας εικόνας, δεν περικλείεται από μία υπερβατική ιδέα που χαρακτηρίζει την εικόνα, αλλά ενσαρκώνεται στη σειρά των εικονικών της εκδοχών.
Η Φωτογραφία ως σύνθετη τέχνη διεγείρει, όταν αποδεσμεύεται από το θέμα. Όταν η φωτογραφική ματιά υπερίπταται των χρόνο-τοπογραφικών περιορισμών του θέματος. Υπερίπταται πέρα από συγκεκριμένες - ακριβείς συντεταγμένες.