Νέα Αντικειμενικότητα (New Objectivity)

Στα εγκαίνια έκθεσης ζωγραφικής στο Mannheim της Γερμανίας το 1925 ο ιστορικός της τέχνης Gustav Friedrich Hartlaub  Gustav Friedrich Hartlaub δήλωσε ότι τα έργα είχαν έναν κοινό παράγοντα, απεικονίζουν πορτραίτα, φύση ή νεκρή φύση όσο πιο αντικειμενικά γίνεται τονίζοντας την καθαρή αντικειμενικότητα. Από την δήλωση αυτή γεννιέται η ιδέα του ονόματος ‘Νέα Αντικειμενικότητα’ για την ρεαλιστική τεχνοτροπία καλλιτεχνικών έργων μετά τον 1o παγκόσμιο πόλεμο.
Κυρίως ζωγραφικό ρεύμα που αναπτύσσεται αρχικά στην Γερμανία η ‘Νέα Αντικειμενικότητα’ επηρέασε σημαντικά την εξέλιξη της φωτογραφίας την περίοδο του μεσοπολέμου. Παρά του ότι δεν δημιουργήθηκε κάποια συγκεκριμένη ομάδα υπό το όνομα της Νέας Αντικειμενικότητας πολλοί καλλιτέχνες παρασύρθηκαν στην ρεαλιστική απεικόνιση. Οι φωτογράφοι που επηρεάστηκαν από αυτό το ρεύμα παρουσιάζουν την πολυπλοκότητα της καθημερινότητας όπου οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής δεν επιτρέπουν την λεπτομερή παρατήρησή της. Βγάζουν σε πρώτο πλάνο όσα είναι γύρω μας και δεν τα βλέπουμε. Ασχολήθηκαν με την φύση, με καθημερινά αντικείμενα, αστικά ή βιομηχανικά κτίρια και καθημερινές ανθρώπινες δραστηριότητες αναδεικνύοντας την αισθητική τους αξία.
Εγκαταλείπουν την υποκειμενική αισθητική προσέγγιση και κατευθύνονται προς την διαύγεια και την ευκρίνεια που προσφέρει ο
Laszlo Moholy-Nagy φωτογραφικό μέσο. Προς την εστιασμένη φωτογραφία.
Η Νέα Αντικειμενικότητα αποτελεί συνέχεια της ‘Νέας Οπτικής’ που εισήγαγε ο Ούγγρος φωτογράφος
Laszlo Moholy-NagyΔύο τάσεις που συνέβαλαν σε αυτό που ονομάστηκε ‘Νέα Φωτογραφία’.
Στη φωτογραφία, αυτός ο ρεαλισμός χαρακτηρίζεται από υπερβολικά διαυγείς εκτυπώσεις έντονα περιγραμμένα αντικείμενα, επίμονο φως, που εξαφανίζει τις σκιές και πάνω από όλα από την επιλογή σαφών και συγκεκριμένων αντικειμένων με ξεκάθαρες φόρμες ως περιεχόμενο. Περιγραφή που πλησιάζει στην straight photography της Αμερικής, του Alfred Stieglitz.
Κύριοι εκπρόσωποι και αξιόλογοι φωτογράφοι της Νέας Αντικειμενικότητας ήταν οι:Albert Renger-Patzsch (1897 - 1966) Γεννήθηκε στο Wurzburg της Γερμανίας και είδη από τα 12 του χρόνια αρχίζει να φωτογραφίζει. Υπηρετεί την θητεία του στον στρατό κατά την διάρκεια του 1ου παγκοσμίου πολέμου και αμέσως μετά σπουδάζει χημικός στο κολέγιο της Δρέσδης.
Albert Renger-Patzsch Το 1920 εργάζεται ως φωτογράφος τύπου για την εφημερίδα Chicago Tribune και αργότερα το 1925 καθιερώνεται ως ελεύθερος φωτογράφος.
Το 1925 θα εκδώσει το βιβλίο ‘The choir stalls of Cappenberg’ (Τα στασίδια της χορωδίας του Cappenberg).
Κατεχόμενος από έναν παλιό και βασικό κανόνα της τέχνης ‘πρέπει να κρατάμε πάντα μια αρμονική σχέση μεταξύ τεχνικής και μέσου’ το 1927 θα κάνει την 1η του έκθεση.
Κατηγορεί τους καλλιτέχνες φωτογράφους ότι βγάζουν άσχημες εικόνες από καλές φωτογραφίες, ‘αφήστε την ζωγραφική στους ζωγράφους και ας δημιουργήσουμε φωτογραφικές εικόνες που θα σταθούν από μόνες τους’. Το έργο του χαρακτηρίζεται από σαφή ρεαλισμό. Το 1928 θα κυκλοφορήσει το νέο του βιβλίο ‘Die Welt ist schön’ (Ο Κόσμος είναι όμορφος) χαρακτηριστικό της αισθητικής της Νέας Αντικειμενικότητας. Στο βιβλίο του θα παρουσιάσει 100 φωτογραφίες φύσης, βιομηχανικών θεμάτων και αντικειμένων μαζικής παραγωγής με την σαφήνεια της επιστημονικής εικονογράφησης, την οξύτητα και την ευκρίνεια του φωτογραφικού μέσου

Albert Renger-Patzsch - Haut-fourneau - 1928
Albert Renger-Patzsch - Haut-fourneau - 1928
Albert Renger-Patzsch - Viaduct - 1928
Albert Renger-Patzsch - Viaduct - 1928
Albert Renger-Patzsch - Knöpfe - 1928
Albert Renger-Patzsch - Knöpfe - 1928
Στο διάστημα από το 1920 έως το 1930 θα καθορίσει τη φωτογραφία ως μια μοναδική, αυτόνομη τέχνη με την ουσία του ρεαλισμού. Απέφυγε τις υποκειμενικές επιρροές και αποκάλυψε με ορθολογική αγνότητα, την τάξη και την ομορφιά του υλικού κόσμου.
Κατά την άποψή του ‘οι δυνατότητες και οι περιορισμοί της φωτογραφίας υπάγονται στο ευρύ φάσμα τόνων που αναπτύσσονται σταδιακά από το λευκό μέχρι το σκοτεινό, από τη γραμμή μέχρι την επιφάνεια και από την επιφάνεια μέχρι τον χώρο’.
Στην δεκαετία του 1930 και έπειτα θα ασχοληθεί με την βιομηχανική φωτογραφία και την διαφήμιση ενώ δίδαξε στο Folkwang στο Essen.
Albert Renger-Patzsch - Catasetum tridentatum (Orchidee) 1922-23
Albert Renger-Patzsch - Catasetum tridentatum (Orchidee) 1922-23
Albert Renger-Patzsch - Glasses - c1927
Albert Renger-Patzsch - Glasses - c1927
Albert Renger-Patzsch - Industrial Study - 1930's
Albert Renger-Patzsch - Industrial Study - 1930's
Πολλά από τα αρχεία του καταστράφηκαν κατά τον βομβαρδισμό του Βερολίνου στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο κατά την διάρκεια του οποίου είχε δουλέψει ως πολεμικός ανταποκριτής.Karl Blossfeldt (1865 - 1932) Γερμανός φωτογράφος, γλύπτης, δάσκαλος.Karl Blossfeldt - 1895  Εμπνεύστηκε από την φύση και από το πως μεγαλώνουν τα φυτά. Έγινε γνωστός κυρίως για την παρουσίαση λεπτομερειών από μεγεθύνσεις φυτών.
Αυτοδίδακτος φωτογράφος ξεκίνησε να φωτογραφίζει φυτά με απλή φωτογραφική μηχανή κυρίως ως βοηθητική διδακτική ύλη. Έχοντας την δυνατότητα να μεγεθύνει έως και 30 φορές του πραγματικού μεγέθους αποκαλύπτει στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος και της δομής των φυτών σε ένα καινοτόμο φωτογραφικό έργο για την εποχή του, εμφανίζοντας συγχρόνως και μια απέραντη καλλιτεχνική και πνευματική ικανότητα.
Δίδαξε στο Royal Arts and Crafts Museum του Βερολίνου το 1898 και αργότερα από το 1921 έως το 1930.
Η πρώτη του έκθεση πραγματοποιήθηκε το 1926 στο Nierendorf Gallery του Βερολίνου.
Δημοσίευσε το βιβλίο
Urformen der Kunst (Αρχέγονες Μορφές Τέχνης) το 1928, σε ηλικία 63 ετών το οποίο αναγνωρίζεται διεθνώς και τον κάνει διάσημο. Παρουσιάζει εισαγωγικό σημείωμα, κατάλογο θεμάτων και 120 μοναδικές φωτογραφίες φυτών. Θα επανεκδοθεί το 1929 και στα αγγλικά υπό τον τίτλο "Art Forms in Nature" (Μορφές Τέχνης στην Φύση). Το 2001 θα συμπεριληφθεί στο "The Book of 101 Books" ως ένα από τα πιο σημαντικά φωτογραφικά βιβλία του 20ου αιώνα.
Karl Blossfeldt - Birthwort
Karl Blossfeldt - Birthwort
Karl Blossfeldt - Hart's tongue
Karl Blossfeldt - Hart's tongue
Karl Blossfeldt - Horse chesnut
Karl Blossfeldt - Horse chesnut
August Sander (Άουγκουστ Ζάντερ) 1876 - 1964). Ένας από τους πιο σημαντικούς γερμανούς φωτογράφους πορτραίτου και ντοκιμαντέρ.August Sander - Self portrait - 1936
Γεννήθηκε στο
Herdorf της Γερμανίας στην επαρχία της Ρηνανίας.
Έφηβος ακόμα εργάζεται ως ανθρακωρύχος στο τοπικό ορυχείο. Αργότερα θα γνωριστεί με έναν φωτογράφο που εργαζόταν για μια εταιρεία εξόρυξης και θα γίνει βοηθός του. Με την οικονομική βοήθεια του θείου του θα αποκτήσει φωτογραφικό εξοπλισμό και θα δημιουργήσει το δικό του σκοτεινό θάλαμο.
Μετά την στρατιωτική του θητεία θα δουλέψει ως βοηθός φωτογράφου και θα περιπλανηθεί σε όλη την Γερμανία.
Το 1901 θα δουλέψει για ένα φωτογραφικό στούντιο στο Linz της Αυστρίας όπου το 1902 θα γίνει συνέταιρος και το 1904 ιδιοκτήτης.
Το 1909 θα φύγει από το Linz και θα δημιουργήσει ένα νέο στούντιο στην Κολωνία.
Το 1911 αρχίζει να φωτογραφίζει πορτραίτα κυρίως γειτόνων του κάθε ηλικίας και επαγγέλματος με την σχεδόν ψυχρή κατάταξή τους κάτω από κατηγορίες και τίτλους.
Φωτογράφισε την ποικιλία της ανθρώπινης ύπαρξης προβάλλοντας τον ψυχισμό και το μυστήριο της στον μικρόκοσμο του μεσοπολέμου. Χωρίς υποκειμενικές ή τεχνικές παρεμβάσεις τα πορτραίτα του πλημυρίζουν από συμπαγή μάζα ψυχής και πνεύματος. Τις φωτογραφίες αυτές τις κατέταξε στο έργο του ‘Άνθρωποι του 20ου Αιώνα’.
August  Sander photo
August  Sander photo
August Sander - The Mother in Joy and Grief - 1911
August Sander - The Mother in Joy and Grief - 1911
August Sander - Architect Hans Heinz Lüttgen and his Wife Dora - 1926
August Sander - Architect Hans Heinz Lüttgen and his Wife Dora - 1926
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ήρθε σε επαφή με τους Κονστρουκτιβιστές Group of Progressive Artists (Ομάδα Προοδευτικών Καλλιτεχνών). Την περίοδο αυτή θα προσπαθήσει να συνδυάσει την γεωμετρία με το αντικείμενο, το γενικό με το ιδιαίτερο κάτι που τον φέρνει πιο κοντά στις απόψεις της Νέας Αντικειμενικότητας.
Το 1929 έκδωσε το βιβλίο ‘Antlitz der zeit’ (Πρόσωπα του καιρού μας) με 60 πορτραίτα αστικού νεωτερισμού
.
Pastrycook - 1928
Pastrycook - 1928
Berlin - Coal Carrier - 1929
Berlin - Coal Carrier - 1929
August Sander -Secretary of Radio - 1929
August Sander -Secretary of Radio - 1929
Το 1936 το βιβλίο κατασχέθηκε από τους ναζί και οι φωτογραφικές του πλάκες καταστράφηκαν. Το 1942 μεταφέρθηκε σε μια αγροτική περιοχή όπου μπόρεσε να σώσει τα περισσότερα από τα αρνητικά του. Το στούντιό του στην Κολωνία καταστράφηκε σε επιδρομή βομβαρδισμού το 1944. Το νέο του στούντιο κάηκε το 1946 παρασύροντας στην εξαφάνιση περίπου 40.000 αρνητικά.Hans Finsler (1891 - 1972). Ελβετός φωτογράφος και καθηγητής στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών στη Ζυρίχη. Συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων εκπροσώπων της Νέας Αντικειμενικότητας και της Νέας Φωτογραφίας.
Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Γερμανία, στη Στουτγάρδη 1911–1914, στο Μόναχο 1915-1919 και Ιστορία της τέχνης στο Μόναχο και στο Βερολίνο.
Αυτοδίδακτος ξεκίνησε να ασχολείται με την φωτογραφία παρατηρώντας τις ελλείψεις στο έργο της μάθησης και θέλοντας να δημιουργήσει βοηθήματα για τους σπουδαστές.
Το 1927 ήταν ολοκληρωμένος φωτογράφος και το 1929 συμμετείχε ερασιτεχνικά στην έκθεση ‘Film und Foto’ στη Στουτγάρδη όπου γνωρίστηκε με πολλούς Ελβετούς φωτογράφους.

Hans Finsler - Le pont de Halle - vers 1929
Hans Finsler - Le pont de Halle - vers 1929
Hans Finsler - Stumpfe - 1920-29
Hans Finsler - Stumpfe - 1920-29
Hans Finsler - Transformer - 1929
Hans Finsler - Transformer – 1929
Θα ανοίξει δικό του στούντιο το 1932, για να συμπληρώσει τον μισθό του ως βοηθός καθηγητή στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών, και θα ασχοληθεί με την διαφημιστική φωτογραφία. Με την ιδιαίτερη ικανότητά του στα κοντινά πλάνα, πολλά προϊόντα της Ελβετίας, βιβλία, καρέκλες, πορσελάνες καθώς και σύγχρονες αρχιτεκτονικές δομές έγιναν γνωστές στο ευρύτερο κοινό από την φωτογραφίες του Hans Finsler.
Οι γνωστές φωτογραφίες της εθνικής Ελβετικής έκθεσης του 1939 προέρχονται από τον Finsler.
Συνεργάστηκε με τον τυπογράφο και σχεδιαστή Alfred Willi στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών συνδυάζοντας την φωτογραφία με τις γραφικές τέχνες καταφέρνοντας να δημιουργήσουν ουσιαστική μεταβολή στην οπτική. Φωτογραφίες από πολύ ψηλά ή πολύ χαμηλά, κοντινά πλάνα, μικροφωτογραφίες και διπλή έκθεση θα δείξουν νέα σχήματα στους σπουδαστές βοηθώντας τους να κατανοήσουν έναν νέο τρόπο όρασης των αντικειμένων και των σχημάτων ανοίγοντας νέους δρόμους προς τον σχεδιασμό και την κατασκευή.
Ο ίδιος είχε πει ‘…αν προσπαθούσα να δημιουργήσω μία φωτογραφική θεωρεία δεν θα κατάφερνα να φθάσω σε αυτά τα αποτελέσματα. Φωτογράφος έγινα αναγκαστικά. Την πρώτη θέση στο μυαλό μου είχαν οι μαθητές μου…’
Hans Finsler - Dishes - c1920-30s
Hans Finsler - Dishes - c1920-30s
Hans Finsler - 1932
Hans Finsler - 1932
Hans Finsler - Wohnbedarf- Zurigo - 1932-33
Hans Finsler - Wohnbedarf- Zurigo - 1932-33

Στην Αμερική επηρεάστηκαν οι:Charles SheelerCharles Sheeler (1883 - 1965). Επιτυχημένος ζωγράφος, και αυτοδίδακτος φωτογράφος.  Αναγνωρίσθηκε ως ένας από τους ιδρυτές του αμερικάνικου μοντερνισμού και ως ένας από τους σημαντικότερους φωτογράφους του 20ου αιώνα. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από γραμμική ακρίβεια και ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του ακριβολόγο. Κυρίως φωτογράφιζε αντικείμενα, μηχανήματα και αρχιτεκτονικές κατασκευές.

 
Charles Sheeler 01
Charles Sheeler
Charles Sheeler 02
Charles Sheeler
The “Wheels” a photograph by Charles Sheeler
Charles Sheeler
Karl Struss (1886 - 1981). Φωτογράφος και κινηματογραφιστής πρωτοπόρος του στερεοσκοπικού (3D) κινηματογράφου. Δούλεψε ως φωτογράφος στα περιοδικά Vogue, Vanity Fair, και Bazaar Harper. Όπως ο ίδιος δήλωνε δεν ασχολήθηκε με φωτογράφιση μόδας.Clarence Hudson White Portrait of Karl Struss
Karl StrussΈκανε εικονοληψία για την σειρά ‘Broken Arrow’ και μετά το 1929 εργάστηκε ως εικονολήπτης στο Λος Άντζελες.
Το 1949 ξεκίνησε την στερεοσκοπική κινηματογραφία καθώς ήταν ένας από τους Cinematographer Karl Strussκυριότερους υποστηριχτές της. Τις περισσότερες ταινίες του τις  έκανε στην Ιταλία και δεν προβλήθηκαν στην Αμερική.
Karl Struss - nude
Karl Struss - nude
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Ralph Steiner (1899 - 1986).  Ralph SteinerΦωτογράφος, πρωτοπόρος του ντοκιμαντέρ βασικός κινηματογραφιστής της avant-garde της δεκαετίας του 1930 στην Αμερική.


H2O (1929) by Ralph Steiner
H2O (1929) by Ralph Steiner
Ralph Steiner
Ralph Steiner
Ralph Steiner
Ralph Steiner

Edward Weston (1886 - 1958). Edward Weston Ξεκίνησε να φωτογραφίζει σε ηλικία 21 χρόνων υπό τις απόψεις των πικτοριαλιστών (pictorialism) όπου την εποχή εκείνη ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς. Λίγα χρόνια αργότερα άλλαξε στυλ και έγινε ένας από τους σημαντικότερους υποστηριχτές της έντονης ευκρίνειας στην φωτογραφία. Σημαντικός καινοτόμος φωτογράφος του 20ου αιώνα επηρέασε σημαντικά την φωτογραφία στην Αμερική. Σαράντα χρόνια φωτογράφιζε ένα εκτεταμένο σύνολο θεμάτων όπως τοπία, νεκρή φύση, γυμνό, πορτραίτο, σκηνές της καθημερινής ζωής με ιδιαίτερη προσέγγιση στις μεθόδους της νέας φωτογραφίας και της νέας αντικειμενικότητας. Εμφανίζει ιδιαίτερη έφεση στο κοντινό πλάνο το οποίο χειρίζεται με έντονη ευκρίνεια και τεχνική αρτιότητα. Αποδίδει το φυσικό χώρο και τις φυσικές φόρμες με λεπτότητα και ευαισθησία χωρίς επεμβάσεις και ρετουσαρίσματα. Στα τέλη του 1920 ενδιαφέρεται για τις ομοιότητες που παρουσιάζουν οι φυσικές φόρμες σε σχέση με το ανθρώπινο σώμα, στην αφηρημένη τους μορφή. Τα γυμνά της περιόδου αυτής αποκαλύπτονται τμηματικά στον θεατή και το κάθε τμήμα μοιάζει τόσο πολύ με ανάλογες φυσικές φόρμες, ώστε να μην είμαστε σίγουροι, για το πραγματικό είδος του θέματος.
Edward Weston - Green Pepper 1930
Edward Weston - Green Pepper - 1930
Edward Weston - Green Pepper 1930
Edward Weston - Green Pepper - 1930
Edward Weston - Green Pepper 1930
Edward Weston - Green Pepper - 1930
Edward Weston - Bulb 1933
Edward Weston - Bulb 1933
Edward Weston - cabbage 1931
Edward Weston - cabbage 1931
Edward Weston - White Radish 1933
Edward Weston - White Radish 1933
Edward Weston - Shell 1927
Edward Weston - Shell 1927
Edward Weston - Shell
Edward Weston - Shell
Edward Weston - shell 1927
Edward Weston - shell 1927
Edward Weston - nude 1925
Edward Weston - nude 1925
Edward Weston - nude 1936
Edward Weston - nude 1936
Edward Weston - nude 1936
Edward Weston - nude 1936
Ο ίδιος έγραψε ‘Θέλω να κάνω τα μεγαλύτερα μυστήρια των πραγμάτων να αποκαλυφθούν πιο καθαρά από όσο μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι’ και το κατάφερε αρκετές φορές στην ζωή του.

Albert Renger-Patzsch - Beech Wood - 1936
Albert Renger-Patzsch - Beech Wood - 1936
Albert Renger-Patzsch - Bosque de hayas - 1936
Albert Renger-Patzsch - Bosque de hayas - 1936
Albert Renger-Patzsch - c 1960
Albert Renger-Patzsch - c 1960
Albert Renger-Patzsch - Crab Fisher - 1926
Albert Renger-Patzsch - Crab Fisher - 1926
Albert Renger-Patzsch - Das Wesen der Dinge
Albert Renger-Patzsch - Das Wesen der Dinge
Albert Renger-Patzsch - Detail einer Benzolåsche zeche Scholven bei Buer, c1930
Albert Renger-Patzsch - Detail einer Benzolåsche zeche Scholven bei Buer, c1930
Albert Renger-Patzsch - Erlenbruch an der Mohne - c 1960
Albert Renger-Patzsch - Erlenbruch an der Mohne - c 1960
Albert Renger-Patzsch - Fagus Werks - Shoe Forms Pattern Room
Albert Renger-Patzsch - Fagus Werks - Shoe Forms Pattern Room
Albert Renger-Patzsch - Kaffee Hag - Bremen - 1925
Albert Renger-Patzsch - Kaffee Hag - Bremen - 1925
Albert Renger-Patzsch - Mannilaria Valida - 1920s
Albert Renger-Patzsch - Mannilaria Valida – 1920s
Albert Renger-Patzsch - Potter's Hands - 1925
Albert Renger-Patzsch - Potter's Hands - 1925
Albert Renger-Patzsch - Snake Head - 1928
Albert Renger-Patzsch - Snake Head - 1928
Albert Renger-Patzsch - Wald - 1960
Albert Renger-Patzsch - Wald - 1960
<Albert Renger-Patzsch - Zeche Germania in Dortmund-Marien 1954
Albert Renger-Patzsch - Zeche Germania in Dortmund-Marien 1954
Edward Weston - nautilus shell
Edward Weston - nautilus shell
Albert Renger-Patzsch - 1928–29
Albert Renger-Patzsch - 1928–29
From the exhibition - Hans Finsler und die Schweizer Fotokultur
From the exhibition - Hans Finsler und die Schweizer Fotokultur
Hans Finsler - 1934
Hans Finsler - 1934
Karl Blossfeldt - Indian balsam
Karl Blossfeldt - Indian balsam
Karl Blossfeldt - Maiden-hair fern
Karl Blossfeldt - Maiden-hair fern
Karl Blossfeldt - Maple
Karl Blossfeldt - Maple
Karl Blossfeldt - Monkshood
Karl Blossfeldt - Monkshood
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Karl Struss
Photography of Charles Sheeler
Photography of Charles Sheeler
Ralph Steiner
Ralph Steiner
;">Secretary of Radio - 1929
Secretary of Radio - 1929
The Photography of Karl Struss
The Photography of Karl Struss
Young Soldier - Westerwald - August Sander - 1945
Young Soldier - Westerwald - August Sander - 1945

Mimis Nena

Στην ενότητα‘Η Έκφραση’ αναφερόμαστε σε σκέψεις και ιδέες που επηρέασαν το φωτογραφικό μέσο και την έκφραση της φωτογραφίας. Οι αναφορές δεν σηματοδοτούν οπωσδήποτε παραδείγματα προς αντιγραφή.
Δεν αντιγράφουμε παρά μόνο ως άσκηση.
Συμβουλευόμαστε την εμπειρία του χρόνου.

Φωτογραφία είναι το μάτι του φωτογράφου, η ενστικτώδης σύλληψη του χρόνου. Το ένστικτο μιας στιγμής, όπου η φωτογραφία εγκλωβίζει το αντικείμενο, για να μεταφέρει στον θεατή το υποκείμενο, μια νέα πραγματικότητα.
Ο φωτογράφος βυθίζεται στην νέα πραγματικότητα για να συναντήσει το φανταστικό (εικαστικό).
Φιλοσοφικές απόψεις και ατέλειωτες συζητήσεις. Απόψεις και εκφράσεις, μέσα από την πνευματική ενέργεια των δημιουργών, τις γνώσεις τους, που απέκτησαν από την συνεχή άσκηση και παιδεία, από την συσσωρευμένη, μέσα τους, ιστορική και κοινωνική συνείδηση.
Η τέχνη της φωτογραφίας υπακούει σε περιορισμούς, προσπαθεί, πειραματίζεται, κάνει λάθος, επιμένει, αξιοποιώντας το φως, αναλογικά ή ψηφιακά. Η Θεωρία δεν προηγείται της πρακτικής... η θεωρία δημιουργείται από την πρακτική.
Δημιουργικότητα στη φωτογραφία είναι η εκγύμναση και όξυνση του οπτικού μας αισθητηρίου, η διαρκής καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση της ματιάς μας.
Η φωτογραφία δεν είναι κάτι το δεδομένο. Είναι συνεχής διαπραγμάτευση ανάμεσα στον φωτογράφο και το μέσο του, ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο.

Φωτογραφία είναι η γυμνή ψυχή με την ειλικρίνεια της αυθόρμητης σκέψης.

Ο φωτογράφος γίνεται καλλιτέχνης όταν απαλλάσσεται από τις έτοιμες ιδέες και επεξεργάζεται την δική του, δομημένη άποψη για τις εικόνες. Ζει έναν δυσνόητο, ως επί το πλείστον, παρόν, που πολλά χρόνια αργότερα, θα εμφανίζεται ως ένα διακοσμημένο όνειρο.
Απόψεις που σήμερα είναι γενικά αποδεκτές, κάποτε ήταν εκκεντρικές.
Η φωτογραφία εξελίσσεται σε έργο τέχνης όταν το θέμα της συνυπάρχει αρμονικά με την φόρμα, με ένα στυλ, με τα χρώματα με έναν εμφανή αισθησιασμό.

Η ουσία μίας εικόνας, δεν περικλείεται από μία υπερβατική ιδέα που χαρακτηρίζει την εικόνα, αλλά ενσαρκώνεται στη σειρά των εικονικών της εκδοχών.
Η Φωτογραφία ως σύνθετη τέχνη διεγείρει, όταν αποδεσμεύεται από το θέμα. Όταν η φωτογραφική ματιά υπερίπταται των χρόνο-τοπογραφικών περιορισμών του θέματος. Υπερίπταται πέρα από συγκεκριμένες - ακριβείς συντεταγμένες.