Σκοτεινός Θάλαμος (Camera Obscura)

Η εμφάνιση της φωτογραφίας είναι το αποτέλεσμα του συνδυασμού ενός φυσικού και ενός φωτοχημικού φαινομένου.
Το φυσικό φαινόμενο που συμβάλει στο αποτέλεσμα της φωτογραφίας είναι οι ιδιότητες του σκοτεινού θαλάμου γνωστού ως Camera Obscura, με την εμφάνιση μέσα σε αυτόν του ειδώλου της εξωτερικής εικόνας.
Camera Obscura από τα λατινικά Camera = Δωμάτιο και Obscura = Σκοτεινό.
Ο σκοτεινός θάλαμος είναι ένα σκοτεινό δωμάτιο αρχικά ή ένα κουτί αργότερα όπου στην μία του πλευρά υπάρχει μία γυαλιστερή επιφάνεια και στην απέναντί της πλευρά μία πολύ μικρή οπή. Οι ακτίνες του ηλίου που διέρχονται μέσω της οπής σχηματίζουν στην απέναντι γυαλιστερή επιφάνεια ένα είδωλο της εξωτερικής εικόνας αντεστραμμένης.
Ανά τους αιώνες πολλοί φιλόσοφοι, μαθηματικοί, φυσικοί και ερευνητές ασχολήθηκαν με την παρατήρηση και εξέλιξη του σκοτεινού θαλάμου. camera obscura
Τον 17ο αιώνα οι ζωγράφοι αρχίζουν να χρησιμοποιούν τον σκοτεινό θάλαμο για την ακριβή και σε σύντομο χρόνο σχεδίαση κτιρίων, τοπίων, μνημείων και πορτραίτων.
Τα ζωγραφικά αυτά έργα μπορούν να θεωρηθούν ο πρόδρομος της φωτογραφίας.

Ο σκοτεινός θάλαμος και η ιδιότητά του δεν είναι κάποια εφεύρεση αλλά μία ανακάλυψη βασισμένη στην παρατήρηση και την έρευνα.
Στην συνέχεια θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε την εξέλιξη του σκοτεινού θαλάμου. Ποιοι ήταν οι μεγάλοι ερευνητές, ανά τους αιώνες, πως διέδωσαν, εξέλιξαν την γνώση και πως διαμόρφωσαν το μέσο. Πως από δωμάτιο έγινε κουτί και το κουτί έγινε φωτογραφική κάμερα (Δωμάτιο που γράφει με το φως).
Camera Obscura years ago
Από τα πολύ παλιά χρόνια έχουμε αναφορές σε παραδόσεις φυλών της Βορείου Αφρικής για τις μαγικές αντεστραμμένες εικόνες του εξωτερικού περιβάλλοντος που παρουσιάζονται μέσα στις σκηνές τους από δέρμα όταν είναι σκοτεινές.
Ο κινέζος φιλόσοφος Μο Τι (470 - 391) παρατηρεί πειραματικά και περιγράφει τον σκοτεινό θάλαμο ονομάζοντάς τον ‘πιάτο συλλογής’ ή ‘Κλειστό δωμάτιο θησαυρού’.
Aristotle
Ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης (Aristotle) το 350 πχ στο βιβλίο του ‘Προβλήματα’ στο 15ο κεφάλαιο περιγράφει την δημιουργία ειδώλου από το φως όταν αυτό περνά σε ένα σκοτεινό θάλαμο από μία μικρή οπή. Είναι η πρώτη περιγραφή του σκοτεινού θαλάμου (camera obscura) με την οποία προτείνει την παρατήρηση της έκλειψης του ηλίου από την σελήνη.
Συγκεκριμένα ο Αριστοτέλης αναφέρει: Γιατί κατά τις εκλείψεις ηλίου, αν κάποιος παρατηρεί το φαινόμενο μέσα από κόσκινο ή φύλλα, όπως επί παραδείγματι, φύλλα πλατάνου ή άλλου πλατύφυλλου δέντρου, ή αν σταυρώσει τα δάχτυλα του ενός χεριού με του άλλου, οι ακτίνες φαίνονται πάνω στο έδαφος μηνίσκοι; Ή μήπως επειδή, όπως ακριβώς αν πέφτει το φως μέσα από τετράγωνη οπή, παίρνει μορφή στρογγυλή και γίνεται κώνος. Αιτία είναι ότι σχηματίζονται δύο κατά κορυφή κώνοι, ένας από τον ήλιο προς την οπή και ένας από εκεί προς το έδαφος. Όταν λοιπόν υπό αυτές τις συνθήκες, η ακτίνα από επάνω κοπεί σε κύκλο, θα δημιουργηθεί από την αντίθετη μεριά πάνω στο έδαφος μηνίσκος φωτός. Πράγματι οι οπτικές ακτίνες σχηματίζονται από κυκλικό τμήμα του μηνίσκου, και ότι σχηματίζεται με τα δάχτυλα ή τα κόσκινα λειτουργεί σαν τις οπές. Για τούτο το φαινόμενο φαίνεται καλύτερα (αν οι ακτίνες διέρχονται) από μικρές οπές. Δεν γίνεται όμως με το φως της σελήνης, ούτε κατά την έκλειψή της ούτε όταν γεμίζει ή αδειάζει, λόγω του ότι οι ακριανές ακτίνες δεν είναι καθαρές, και το φως φαίνεται στο μέσον. Ο μηνίσκος έχει μικρό μέσο.
Κλαύδιος Πτολεμαίος (Claudius Ptolemy)390 περίπου χρόνια αργότερα οι μελέτες , έρευνες και παρατηρήσεις για τις ιδιότητες του φωτός συνεχίζονται.
Ο Έλληνας φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος
(Claudius Ptolemy), γεννήθηκε στην Πτολεμαΐδα της Αιγύπτου, περίπου το 108 – 168 μ.χ. και έζησε στην Αλεξάνδρεια της Ρωμαϊκής Αιγύπτου όπου υπήρχε αστεροσκοπείο εφοδιασμένο με γωνιομετρικά όργανα. Μελέτησε και συνόψισε έργα προγενέστερών του από διάφορες επιστήμες και τα παρουσίασε συστηματικά ελέγχοντας τις μεθόδους και τις μετρήσεις τους προσθέτοντας και τα δικά του συμπεράσματα.
Στο έργο του ‘Οπτική Πραγματεία’ όπου σώθηκαν 2 βιβλία στα λατινικά στα οποία συνάπτει μία μελέτη για την οπτική, με ορθή ερμηνεία του φαινομένου της ανάκλασης, της διαθλάσεως του φωτός και της ατμοσφαιρικής διαθλάσεως. Δημοσίευσε πίνακες γωνιών και διάθλασης της πορείας των ακτινών του ήλιου. Για πρώτη φορά υπολογίζονται οι γωνίες προσπτώσεως και διαθλάσεως του φωτός. Abu Ali al-Hasan ibn al-Haytham portait
Τον 10ο αιώνα μ.χ., 1.350 χρόνια περίπου μετά τον Αριστοτέλη, ο Άραβας ή Πέρσης
Abu Ali al Hasan Ibn al Haytham (Αμπού Αλί αλ Χασάν Ιμπν αλ Χαϊθάμ) (965 – 1039) γνωστός στον δυτικό κόσμο ως Alhazen (Αλχάζεν) περιγράφει τον σκοτεινό θάλαμο μελετώντας τις περιγραφές του Αριστοτέλη και τον προτείνει για την παρατήρηση της εκλείψεως του ηλίου.
Ο Αλχάζεν αναφέρει: Εάν η εικόνα του ηλίου την ώρα της έκλειψης, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν θα είναι ολική, περάσει μέσα από μία μικρή στρογγυλή τρύπα και πέσει επάνω σε μια επίπεδη επιφάνεια στην απέναντι πλευρά, τότε θα έχει το σχήμα μηνίσκου (Hilal). Δεν παρατηρείται κατά την έκλειψη της σελήνης, στην αρχή και στο τέλος των μηνών, όταν η σελήνη είναι δρεπανοειδής, κάτι το αντίστοιχο συμβαίνει αν το σχήμα της σελήνης είναι όμοιο με το μέρος του ήλιου που δεν έχει καλυφθεί από την έκλειψη. Αυτό δεν συμβαίνει όταν οι τρύπες, οι οποίες βρίσκονται απέναντι από τον ήλιο και τη σελήνη είναι όμοιες και όταν οι αποστάσεις των δύο επιφανειών, πάνω στις οποίες βλέπει κάποιος τcamera obscura of Abu Ali al-Hasan ibn al-Haythamο φως από τις δύο τρύπες στους δύο χρόνους, είναι όμοιες.
Η εικόνα του ήλιου έχει αυτή την ιδιότητα μόνο έτσι, όταν η τρύπα είναι πολύ στενή. Αν γίνει η τρύπα μεγαλύτερη, αλλάζει η εικόνα, και η αλλαγή αυξάνει με το αυξανόμενο άνοιγμα. Αν η τρύπα είναι μεγάλη, εξαφανίζεται η δρεπανοειδής εικόνα, και το φως γίνεται στρογγυλό όταν η τρύπα είναι στρογγυλή, και τετράγωνο όταν η τρύπα είναι τετράγωνη και σε ένα οποιοδήποτε σχήμα του ανοίγματος το φως παίρνει το σχήμα του ανοίγματος, αν η τρύπα είναι μεγάλη και η επιφάνεια πάνω στην οποία προσπίπτει (το φως) είναι παράλληλη σε αυτήν (ενώ) και τα δύο βρίσκονται σε ορθή γωνία σε σχέση με τις ακτίνες που πέφτουν πάνω τους…Alhazen Camera Obscura
Σε πείραμά του με λυχνάρι μπροστά από την οπή του σκοτεινού θαλάμου αποδεικνύει την εμφάνιση του ειδώλου στην απέναντι επιφάνεια. Ο Αλχάζεν θα προβάλει με επιτυχία μία ολόκληρη εικόνα από το ύπαιθρο στον κλειστό χώρο του σκοτεινού θαλάμου.
Η ενασχόλησή του με τον σκοτεινό θάλαμο και την εμφάνιση του αντεστραμμένου ειδώλου τον βοηθά να αναπτύξει θεωρίες οφθαλμολογίας και ανατομίας του οφθαλμού, τη δομή του, τον σχηματισμό της εικόνας στο μάτι, και το οπτικό σύστημα.
Η σύγκριση μεταξύ του οφθαλμού και του σκοτεινού θαλάμου είχε το αποτέλεσμα της κατανόησης της ανατομίας του οφθαλμού και της όρασης, η οποία αποτελεί τη βάση της φυσιολογικής οπτικής.
Τρείς αιώνες αργότερα τον 13ο αιώνα ο σχολαστικός φιλόσοφος και ερευνητής
Τζων Πέκαμ (John Peckham ή Pecham) (1230 - 1292) με την βοήθεια του φίλου του σχολαστικού φιλοσόφου, αστρονόμου, γλωσσολόγου και John Peckham work on opticsαλχημιστή Ροτζερ Μπέικον (Roger Bacon)(1215 - 1294) στο έργο του Communis Perspectiva περί οπτικής, οπτικό σύστημα,  διάδοση των ακτινών του φωτός, εξηγεί πως η ηλιακή ακτινοβολία, όταν διέρχεται από μη κυκλική οπή δημιουργεί κυκλική εικόνα.
Πειραματίστηκε στην διαμόρφωση εικόνας με σφαιρικό, κυλινδρικό, κωνικό, επίπεδο ή κοίλο κάτοπτρο και αναλύει την εμφάνιση του εστιακού σημείου. Περιγράφει και προτείνει τον σκοτεινό θάλαμο (camera obscura) για την παρατήρηση των ηλιακών εκλείψεων.
Leonardo da Vinci
Διακόσια περίπου χρόνια αργότερα ο Ιταλός ζωγράφος, αρχιτέκτονας, γλύπτης, μουσικός, εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης και επιστήμονας
Λεονάρντο ντα Βίντσι (Leonardo da Vinci) (1452 - 1519) στο έργο του ‘Atlantic Codex’ 1.119 σελίδων, περιγράφει, μεταξύ άλλων σχεδίων και σχέδια του σκοτεινού θαλάμου, τον οποίο προτείνει στους ζωγράφους για την μελέτη της προοπτικής.


Το 1544 ο Ολλανδός γιατρός, μαθηματικός, χαρτογράφος και αστρονόμος Γκέμα Φρίσιους (
Gemma Frisius) (1508 - 1555) κατασκευάζει με δικά του σχέδια ένα σκοτεινό θάλαμο, σε διαστάσεις δωματίου, για την παρατήρηση της έκλειψης του ηλίου που συνέβη στην Gemma Frisius - 1544πόλη Λουβέν ή Λέουβεν, του Βελγίου, στις 24 Ιανουαρίου. Το σχέδιο δημοσιεύθηκε σε εικονογραφημένο βιβλίο το 1545.
Στην Ιταλία 14 χρόνια αργότερα το 1558, ο Ιταλός φυσικός, μαθηματικός και συγγραφέας επιστημονικών συγγραμμάτων Magia Naturalis - 1558Τζιοβάνι Μπατίστα ντέλα Πόρτα (
Giovanni Battista della Porta) (1535 - 1615) στο τετράτομο έργο του με τίτλο ‘Magia Naturalis’ περιγράφει τον σκοτεινό θάλαμο και προτείνει την χρήση ύαλου, φακού, τοποθετημένου στην οπή του σκοτεινού θαλάμου. Μία παρατήρηση που είχε προηγηθεί 3 αιώνες πριν από τον Τζων Πέκαμ (John Peckham) στο βιβλίο του Communis Perspectiva περί οπτικής, όπως ήδη αναφέραμε. Ο φακός ως βοηθητικό εξάρτημα του σκοτεινού θαλάμου έχει την ιδιότητα να συγκεντρώνει τα είδωλα, που σχηματίζονται από τις ακτίνες του ήλιου που διέρχονται της οπής, 1558 - Giovanni Battista della Porta σε ένα εκ των προτέρων συγκεκριμένο επίπεδο, το εστιακό πεδίο. Προτείνει επίσης την χρήση μιας φορητής συσκευής σκοτεινού θαλάμου ως βοήθημα για τους ζωγράφους στην σχεδίαση πορτρέτων ή τοπίων.
Ο Ιταλός μαθηματικός, γιατρός, βιολόγος, φυσικός, χημικός, αστρονόμος, φιλόσοφος και συγγραφέας, με πλούσιο έργο, Τζερόλαμο Καρντάνο (Gerolamo Cardano) (1501 - 1576) θα βελτιώσει την ποιότητα της εικόνας με την χρήση κοίλου φακού στην είσοδο της οπής και θα προτείνει την χρήση ενός καθρέπτη για την υπό γωνία μεταφορά του εστιακού πεδίου.
Camera Obscura with mirror
Το 1568 ο Daniello Bardaro παρουσιάζει ένα σύστημα διαφράγματος που επιτρέπει την καλύτερη εστίαση του ειδώλου.
Στην Γερμανία 68 χρόνια αργότερα το 1636 ο Several types of diafragmaΓερμανός μαθηματικός, ποιητής, εφευρέτης και βιβλιοθηκάριος
Daniel Schwenter (1585 - 1636), στο έργο του περί φυσικής και μαθηματικών, παρουσιάζει ένα σύστημα φακών,  διαφορετικών εστιακών αποστάσεων που επιτρέπει την σμίκρυνση ή μεγέθυνση της εικόνας, δημιουργώντας τις βάσεις του μετέπειτα τηλεφακού ή του ευρυγώνιου φακού.
Χρόνο με τον χρόνο αρχίζει να σχηματίζεται η φωτογραφική κάμερα, αλλά ακόμα είναι αδιανόητο να φανταστούν οι άνθρωποι ότι το είδωλο που βλέπουν στο εστιακό πεδίο μπορεί να σταθεροποιηθεί. camera obscura pictured in a landscape
Στον 17ο αιώνα η εξέλιξη του σκοτεινού θαλάμου οδήγησε σε μικρότερες και πιο ελαφριές κατασκευές ικανές να μεταφέρονται από έναν ή δύο ανθρώπους και να στήνονται οπουδήποτε. Στα 1600 και μέχρι τις αρχές περίπου του 19ου αιώνα πολλοί ζωγράφοι επωφελούνται χρησιμοποιώντας τον σκοτεινό θάλαμο.
Οι περιηγητές τώρα πια δεν αρκούνται μόνο στην γραπτή Transferred Reflex Camera Obscura 1700 - 1800 περιγραφή των τοπίων που επισκέπτονται αλλά μπορούν με την βοήθεια ενός φορητού σκοτεινού θαλάμου να ζωγραφίσουν την εικόνα του τοπίου και να την μεταφέρουν στις χώρες τους.
Στον σκοτεινό θάλαμο βρίσκουν σημαντική βοήθεια παρατηρητές φυσικών φαινομένων, γεωγράφοι και αστρονόμοι.
Η μέθοδος δημιουργίας ζωγραφικού πίνακα, ακριβής απεικόνισης τοπίου ή προσώπου, με την βοήθεια του σκοτεινού θαλάμου (camera obscura), μπορεί να θεωρηθεί πρόδρομος της φωτογραφίας.
camera_obscura Για την φωτογραφία όμως, την άμεση μηχανική απεικόνιση του ειδώλου, χρειαζόμαστε έναν φωτοχημικό συνδυασμό. Χρειάζεται να περάσουν πολλά χρόνια ακόμα.
Συγχρόνως ο σκοτεινός θάλαμος χρησιμοποιείτε για εκπαιδευτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Αλχημιστές της εποχής στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν ευγενή μέταλλα οδηγήθηκαν σε ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις σχετικές με φωτοευαίσθητες χημικές ενώσεις, όπως τα άλατα του αργύρου, τα οποία όταν εκτεθούν στο φως του ήλιου μαυρίζουν και κολάνε στα τοιχώματα του δοχείου όπου φυλάσσονται. SILVER CHLORIDE CRYSTALS EXPOSED TO LIGHT
Το 1614 ο Ιταλός αυτοδίδακτος φυσικός και χημικός Άντζελο Σάλα (
Angelo Sala) (1576 - 1637) παρατήρησε ότι οι ενώσεις αργύρου στρωμένες σε μία πλάκα άλλαζαν μαύριζαν όταν εκθέτονταν στο φως και η ένταση του μαύρου διέφερε ανάλογα με την ένταση του φωτός. Δεν είχε βρει τρόπο να σταθεροποίηση την εικόνα η οποία μαύριζε τελείως με την παρατεταμένη έκθεση στο φως. Παρά του ότι ο Σάλα είχε φθάσει πάρα πολύ κοντά στην εμφάνιση της φωτογραφίας οι άνθρωποι έπρεπε να περιμένουν άλλα 225 χρόνια.
Τον 17ο αιώνα ο Γερμανός αστρονόμος, αστρολόγος, μαθηματικός και φιλόσοφος
Γιοχάνες Κέπλερ (Johannes Kepler) (1571 - 1630) χρησιμοποιεί έναν φορητό σκοτεινό θάλαμο, σε σχήμα κώνου με έναν καθρέπτη στην κορυφή που μεταφέρει την 1620 - Tent' Camera Obscura - Johannes Keplerεξωτερική εικόνα σε ένα οριζόντιο επίπεδο προβολής μέσα στον κώνο, για τις αστρονομικές παρατηρήσεις του.
Ο Γερμανός Ιησουίτης ιερέας, μελετητής της αρχαιολογίας, της ανατομίας, γεωλογίας, αποκαλούμενος ‘master των 100 τεχνών’ για το πλούσιο έργο του στην έρευνα
Αθανάσιους Κίρχερ (Athanasious Kircher) (1601 - 1680) χρησιμοποιεί μία φορητή camera obscura, σε σχήμα και όγκο, δωματίου, για τις γεωγραφικές του παρατηρήσεις. Athanasious Kircher - magic lantern Εξέλιξε τον σκοτεινό θάλαμο σε ‘μαγικό φανάρι’ (magic lantern) προβάλλοντας εικόνες σε ένα σκοτεινό δωμάτιο.
Η ιδέα του μαγικού φαναριού (magic lantern), χρονολογείτε, σχετικά από τις αναφορές για την χρήση του, προηγούμενων ετών του Κίρχερ. Μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, ένα φανάρι φώτιζε μια ημιδιαφανή εικόνα προβάλλοντας την στον απέναντι τοίχο. Κάτι σαν το slideshow ή την προβολή του κινηματογράφου αργότερα.
Το 1685 ο Γερμανός φυσικός και μαθηματικός Γιόχαν Ζαν (
Jiohann Zahn) (1641 - 1707) παρουσίασε το έργο του ‘Oculus Artificialis Teledioptricus Sive Telescopium, όπου χρησιμοποιώντας και σκίτσα περιγράφει μικροσκόπια, τηλεσκόπια, ανακλαστήρες, φακούς, τον σκοτεινό θάλαμο (camera obscura) και την χρήση του σαν μέσω προβολής, περιγράφοντας το ‘Magic Lantern’, δίνοντάς του διαστάσεις κουτιού. Ιδέα που χρησιμοποιήθηκε ευρέως έως και το μέσο του 1900. Reflex Camera Obscura of Johann Zahn Πειραματίστηκε στην χρήση κατόπτρων και φακών, προτείνοντας σκοτεινούς θαλάμους μικρών διαστάσεων με καθαρή την εμφάνιση του ειδώλου στο εστιακό πεδίο. Χαρακτηρίστηκε ως ο πρώτος που σχεδίασε φωτογραφική μηχανή, 154 χρόνια πριν την εμφάνιση της φωτογραφίας.
Στα τέλη του 17ου αιώνα οι φακοί που τοποθετούνται στην οπή του σκοτεινού θαλάμου δίνουν αρκετά καθαρό είδωλο. Πολλοί ήταν αυτοί που επιθυμούσαν να σταθεροποιήσουν την εικόνα που έβλεπαν σε ένα κομμάτι χαρτί και να την στολίσουν στο σπίτι τους. Mirror Camera Obscura Την εποχή εκείνη ήταν μία ρομαντική φαντασίωση. Κάποιοι άνθρωποι της επιστήμης φυσικοί, χημικοί, μαθηματικοί το έβλεπαν σαν πρόκληση γνωρίζοντας την σημαντικότητα της αποτύπωσης του ειδώλου, τόσο για την ανθρωπότητα όσο και για εμπορικούς σκοπούς.
80 χρόνια περίπου μετά τον Άντζελο Σάλα, το 1724 ο Γερμανός ιατρός, ανατόμος, χημικός Γιόχαν Χαίνριχ Σούλτζ (
Johann Heinrich Schulze) παρατηρεί ότι τα άλατα του αργύρου, κυρίως ο χλωριούχος άργυρος και ο νιτρικός άργυρος όταν εκτεθούν στο φως μαυρίζουν και κολάνε στο χαρτί ή το γυαλί όπου φυλάσσονται. Πειραματιζόμενος διαπίστωσε ότι αν τα άλατα του αργύρου αναμιχθούν με κιμωλία αντανακλούν λιγότερο φως.
photogram leaves 78 χρόνια μετά τον Σούλτζ το 1802 οι Άγγλοι Χάμφρυ Ντέιβυ (
Humphry Davy) (1778 - 1829) και Τόμας Γουέτζγουντ (Thomas Wedgwood) (1771 - 1805) ανακοινώνουν το αποτέλεσμα των πειραμάτων τους με το φωτοευαίσθητο χλωριούχο άργυρο, που ανήκει στα άλατα του αργύρου. Κατορθώνουν να τυπώσουν τα πρώτα περιγράμματα φύλλων και άλλων αντικειμένων. Η μέθοδος στηριζόταν στην χρήση χαρτιού επιστρωμένου με χλωριούχο άργυρο. Photograme - Tulip Τοποθετούσαν πάνω στο χαρτί ένα λεπτό αντικείμενο και το έκθεταν στον ήλιο με αποτέλεσμα το χαρτί να μαυρίσει αλλά όχι η επιφάνεια που κάλυπτε το αντικείμενο. Ήταν τα πρώτα περιγράμματα αντικειμένων που τυπώθηκαν χωρίς την βοήθεια του σκοτεινού θαλάμου και ονομάστηκαν ‘φωτογράμματα’ (photograms), ονομασία που θα παραμείνει έως τις μέρες μας για την ίδια μέθοδο. Στην συνέχεια ο χλωριούχος άργυρος συνέχιζε να μαυρίζει έως ότου όλο το χαρτί γινόταν μαύρο εκτός αν αποθηκευόταν σε χώρο χωρίς φως. Πάλι κάτι έλειπε…
Το 1816 ο Γάλλος εφευρέτης Ζοσέφ Νισεφόρ Νιέπς (
Joseph Nicephore Niepse) (1765 - 1833) στην προσπάθειά του να βρει τρόπο ώστε να αναπαράγει με μηχανικά μέσα σχήματα και σχέδια πάνω σε λιθογραφικές πλάκες προς εξυπηρέτηση της νεοσύστατης σχεδόν λιθογραφίας, χρησιμοποιεί camera obscoura με φακό και κατορθώνει να δημιουργήσει τα πρώτα φωτογραφικά αρνητικά πάνω σε χαρτί επιστρωμένο με χλωριούχο άργυρο. Για άλλη μία φορά όμως δεν κατορθώνεται η σταθεροποίηση της εικόνας.
10 χρόνια αργότερα, το 1826, ο Νιέπς για πρώτη φορά στην ιστορία χρησιμοCamera of Joseph Nicephore Niepceποιώντας την camera obscura καταφέρνει να σταθεροποιήσει το είδωλο.  Χρησιμοποίησε μία πλάκα από κράμα μολύβδου και κασσίτερου την οποία είχε επιστρώσει με ‘άσφαλτο της Ιουδαίας’ (φυσική άσφαλτος από την κοιλάδα του Ιορδάνη στο σημερινό Ισραήλ). Η επιστρωμένη πλάκα είχε την ιδιότητα να σκληραίνει μετά από παρατεταμένη έκθεση στο φως του ήλιου. Έτσι κατάφερε να αποτυπώσει μία αρκετά ασαφή εικόνα, αλλά ξεχώριζαν καθαρά οι στέγες σπιτιών. Ήταν η θέα από το παράθυρο του σπιτιού του στο χωρNiepce - The First Photography - 1826ιό Chalon-sur-Saone της Γαλλίας. Για την επιτυχία του εγχειρήματος χρειάστηκε 8 ώρες έκθεση. Την μέθοδό του την ονόμασε ‘Ηλιοτυπία’ (heliogravure), από τα Ελληνικά ‘γράφω με τον ήλιο’.
Τώρα κάτι έγινε.
Για πρώτη φορά στην ιστορία έχουμε σταθεροποίηση του ειδώλου της camera obscura.

Η ‘Ηλιοτυπία’ του Νιέπς παρά την ασάφειά της χαρακτηρίζετε ως η πρώτη φωτογραφία.
Το νέο δεν περνά απαρατήρητο από τον Γάλλο ζωγράφο και φυσικό, που ζει στο Παρίσι,
Λουί Ζακ Μαντέ Ντακέρ (Louis Jacques Mande Daguerre) (1787 - 1851). Μέτριος ζωγράφος, έξυπνος και ικανός επιχειρηματίας ο Ντακέρ μαθαίνει το γεγονός από έναν κατασκευαστή φακών, συνεργάτη του Νιέπς. Προτείνει συνεργασία στον Νιέπς με σκοπό την βελτίωση της μεθόδου.JOSEPH NICEPHORE NIEPCE 1829 Ο Νιέπς φοβούμενος αρχικά ότι θα του κλέψουν την ιδέα δέχθηκε μετά από 2 χρόνια το 1828.  Μέχρι το 1833 ανταλλάσουν ιδέες διά αλληλογραφίας αλλά η συνεργασία τους διακόπτετε από τον θάνατο του Νιέπς. Την εργασία του πατέρα του θα συνεχίσει ο Ισιδώρ Νιέπς (Isidore Niepse) (1805 - 1868).
Το 1833 ο Άγγλος αρχαιολόγος, Ελληνιστής, χημικός, γλωσσολόγος, μαθηματικός, κτηματίας και μέλος της βουλής των λόρδων
Ουίλιαμ Χένρυ Φοξ Τάλμποτ (William Henry Fox Tallbot)TALBOT Photogram (1800 - 1877) επισκέπτεται την λίμνη Κόμο στην Ιταλία μαζί με την γυναίκα του. Προσπαθώντας να χρησιμοποίηση την camera obscura και να ζωγραφίσει το πανέμορφο τοπίο της λίμνης, αποτυγχάνει καθώς δεν ήταν ικανός στην ζωγραφική. Η αδυναμία του να μεταφέρει την εικόνα στην Αγγλία τον προτρέπει να ανακαλύψει μία μηχανική μέθοδο αποτύπωσης του ειδώλου της camera obscura.  Τον επόμενο χρόνο το 1834 επιστρέφοντας στην Αγγλία και μη γνωρίζοντας τι είχαν καταφέρει ο Νιέπς και ο Νταγκέρ στο Παρίσι αρχίζει να πειραματίζεται με τα φωτοευαίσθητα άλατα του αργύρου.Camera Obscura used by Talbot 1835-39 Αρχικά φτιάχνει φωτογράμματα με την χρήση νιτρικού αργύρου. Κατόπιν θα χρησιμοποιήσει χλωριούχο άργυρο και θα πετύχει την εμφάνιση της εικόνας μέσα στην camera obscura.  Θα καταφέρει να σταθεροποίηση την εικόνα με την βοήθεια του φίλου του αστρονόμου και μαθηματικού Τζων Χέρσελ (Sir John Frederick William Herschel) (1792 - 1871). Ο Χέρσελ, ο οποίος θεωρείτε και ο νονός του 1835 - Henry Fox Talbot (negative) images using paperόρου ‘φωτογραφία’, ‘αρνητικό’, ‘θετικό’ θα προτείνει στον Τάλμποτ το θειοθειϊκό νάτριο ως στερεωτή της εικόνας, κάτι που το γνώριζε από το 1819. Μέθοδος που χρησιμοποιείτε μέχρι και σήμερα.  Η μέθοδος που εφευρίσκει ο Τάλμποτ δημιουργεί αρνητική (λανθάνουσα) εικόνα που κατόπιν την μετέτρεπε σε θετική σε άλλο χαρτί με εξ επαφής εκτύπωση. Η μέθοδός του επέτρεπε την δημιουργία αντιγράφων. 1835 - Henry Fox Talbot (positive) images using paper Ο Τάλμποτ θεωρείτε ο πατέρας του αρνητικού.
Η πρώτη αυτή εικόνα αρνητικού σε χαρτί ήταν το παράθυρο του σπιτιού του στο Αββαείο του Λάκοκ το καλοκαίρι του 1835.
Την 
αρνητική (λανθάνουσα) εικόνα, ο Τάλμποτ,θα την ονομάσει ‘φωτογενές σχέδιο’ (Photogenic Drawng), ενώ την θετική, που προέκυπτε από την εξ επαφής εκτύπωση,  ‘καλοτυπία’(calotype) και ‘ταλμποτυπία’ (talbotype). Η ονομασία που τελικά επικράτησε ήταν η ‘καλοτυπία’ από τiς ελληνικές λέξεις ‘καλός’ και ‘τύπος’, δηλώνοντας την ‘καλή εκτύπωση’. Ο Τάλμποτ συνεχίζει τις έρευνές του και δεν ανακοινώνει την εφεύρεσή του
Το 1835 ο Ντακέρ συνεχίζοντας τα πειράματά του, στην Γαλλία, καταφέρνει να δημιουργήσει αρνητική εικόνα με ιωδιούχο άργυρο και να την μετατρέψει σε θετική με ατμούς υδραργύρου. Δεν μπορεί όμως να σταθεροποιήσει την εικόνα. Daguerreotype Photographic Camera Obscura
Το 1837 ο Ντακέρ καταφέρνει την σταθεροποίηση της εικόνας με την χρήση χλωριούχου νατρίου (αλάτι) και νοιώθει έτοιμος να ανακοινώσει την εφεύρεσή του.
Τον Ιανουάριο του 1839 Την ανακοινώνει στον Γάλλο μαθηματικό, αστρονόμο, φυσικό και πολιτικό, μέλος της Βουλής των αντιπροσώπων Φρανσουά Αραγκό
(François Jean Dominique Arago) (1786 - 1853). Ο Αραγκό ήταν υπεύθυνος για τις ανταμοιβές των εφευρετών και την ενθάρρυνση των μηχανικών και πρακτικών επιστημών. Η ανακοίνωση δημοσιεύτηκε στην έκδοση της Γαλλικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών. Daguerre - The First Daguerreotype 1837
Ένας φίλος του Ντακέρ και του Αραγκό ο Γάλλος φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος Ζαν Μπατίστ Μπιό (Jean Baptiste Biot
) (1774 - 1862) γνωρίζοντας από τον Χέρσελ, ενημερώνει τον Ντακέρ για το θειοθειϊκό νάτριο ως στερεωτικό της εικόνας καθώς το χλωριούχο νάτριο σταθεροποιούσε την εικόνα προσωρινά.
Ο Ντακέρ συνεχίζει τα πειράματά του και ανακοινώνει στον Αραγκό την τελική εκδοχή της μεθόδους του.

Στις αρχές του 1839 ο Γάλλος υπάλληλος του υπουργείου οικονομικών Ιππολύτ Μπαγιάρντ (Hippolyte Bayard) (1807 - 1887) καταφέρνει να αποτυπώσει το είδωλο της camera obscura. Χρησιμοποίησε χαρτί με χλωριούχο άργυρο, το έκθετε στο φώς έως ότου μαυρίσει, το βύθιζε σε διάλυμα ιωδιούχου καλίου και το τοποθετούσε στην camera obscura. Έπειτα από αρκετών λεπτών χρόνου έκθεσης, το στερέωνε με θειοθειϊκό νάτριο και το έπλενε με νερό. Bayard Hippolyte - Self portrait as a Drowned man - 1840
Ο Μπαγιάρντ ανακοίνωσε την εφεύρεσή του στον Φράνσις Αραγκό. Ο Αραγκό ήταν υπεύθυνος για τις ανταμοιβές των εφευρετών, την ενθάρρυνση των μηχανικών και πρακτικών επιστημών, αλλά και φίλος του Ντακέρ. Προσέφερε 600 γαλλικά φράγκα στον Μπαγιάρντ, για την απόκτηση εξοπλισμού και την συμφωνία να συνεχίσει τις έρευνές του χωρίς να ανακοινώσει επίσημα την μέθοδό του.
Στις 19 Αυγούστου του 1839 στην συνεδρίαση της Γαλλικής Ακαδημίας των Τεχνών και Επιστημών, ο Νταγκέρ θα παρουσιάσει την εφεύρεσή του με το όνομα ‘Δαγκεροτυπία’(Daguerreotypie).
Ο Λουί Ζακ Μαντέ Ντακέρ (Louis Jacques Mande Daguerre) χαρακτηρίζεται ως ο πρώτος που κατάφερε να σταθεροποιήση το είδωλο της camera obscura.
Το έτος 1839 είναι επίσημα το έτος εφεύρεσης της φωτογραφίας.
Κάτι το οποίο κάποτε φάνταζε αδύνατο το 1839 γίνετε, επίσημα, πραγματικότητα.
Η ανθρωπότητα χρειάστηκε περίπου 2.200 χρόνια, έπειτα από την πρώτη δημοσίευση, του Έλληνα φιλόσοφου Αριστοτέλη, των ιδιοτήτων της camera obscura, για να πιάσει το άφταστο.
2,200 χρόνια οι άνθρωποι γνώριζαν ότι το είδωλο του σκοτεινού θαλάμου (camera obscura) γεννιόταν από το φως, αλλά έπρεπε να ζει στο σκοτάδι.
Την δεκαετία του 1830 το έδαφος ήταν τόσο ώριμο που οι σπόροι πέταγαν βλαστούς και το είδωλο του σκοτεινού θαλάμου μπορούσε να βγει στο φως.
Από το 1839 και έπειτα οι μέθοδοι σταθεροποίησης βελτιώθηκαν και βελτιώθηκαν ξανά. Φθάσαμε στην εποχή του φιλμ και έπειτα στην ψηφιακή εποχή με τους ψηφιακούς επεξεργαστές.1800 - 1900 Ο σκοτεινός θάλαμος (camera obscura) και οι ιδιότητές του όμως ήταν και είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την λήψη μιας φωτογραφίας.
Ο σκοτεινός θάλαμος συνέχισε να χρησιμοποιείτε από ζωγράφους και παρατηρητές. Να χρησιμοποιείτε για εκπαιδευτικούς ή ψυχαγωγικούς σκοπούς.
Στις μέρες μας κουτιά σκοτεινών θαλάμων φυλάσσονται σε μουσεία, ενώ νέα σύγχρονα δωμάτια σκοτεινών θαλάμων δημιουργούνται ανά τον κόσμο με την δυνατότητα επίσκεψης.


1700 - 1800 Camera obscura wood glass mirror 1834 - The mouse trap made by William Henry Fox Talbot
1864 -rouch view camera camera cbscura wood
Talbot's camera obscura c 1820 CameraObscura
'Famous Camera Obscura at Santa Monica, Calif'. c.1900 Camera Obscura on Plymouth Hoe
Camera Obscura. Constructed in 1946 The Camera Obscura at the San Francisco Cliff House reflects the scene from Seal Rock Beach down into the darkened interior


Mimis Nena




Στην ενότητα‘Η Έκφραση’ αναφερόμαστε σε σκέψεις και ιδέες που επηρέασαν το φωτογραφικό μέσο και την έκφραση της φωτογραφίας. Οι αναφορές δεν σηματοδοτούν οπωσδήποτε παραδείγματα προς αντιγραφή.
Δεν αντιγράφουμε παρά μόνο ως άσκηση.
Συμβουλευόμαστε την εμπειρία του χρόνου.

Φωτογραφία είναι το μάτι του φωτογράφου, η ενστικτώδης σύλληψη του χρόνου. Το ένστικτο μιας στιγμής, όπου η φωτογραφία εγκλωβίζει το αντικείμενο, για να μεταφέρει στον θεατή το υποκείμενο, μια νέα πραγματικότητα.
Ο φωτογράφος βυθίζεται στην νέα πραγματικότητα για να συναντήσει το φανταστικό (εικαστικό).
Φιλοσοφικές απόψεις και ατέλειωτες συζητήσεις. Απόψεις και εκφράσεις, μέσα από την πνευματική ενέργεια των δημιουργών, τις γνώσεις τους, που απέκτησαν από την συνεχή άσκηση και παιδεία, από την συσσωρευμένη, μέσα τους, ιστορική και κοινωνική συνείδηση.
Η τέχνη της φωτογραφίας υπακούει σε περιορισμούς, προσπαθεί, πειραματίζεται, κάνει λάθος, επιμένει, αξιοποιώντας το φως, αναλογικά ή ψηφιακά. Η Θεωρία δεν προηγείται της πρακτικής... η θεωρία δημιουργείται από την πρακτική.
Δημιουργικότητα στη φωτογραφία είναι η εκγύμναση και όξυνση του οπτικού μας αισθητηρίου, η διαρκής καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση της ματιάς μας.
Η φωτογραφία δεν είναι κάτι το δεδομένο. Είναι συνεχής διαπραγμάτευση ανάμεσα στον φωτογράφο και το μέσο του, ανάμεσα στο εφικτό και το ανέφικτο.

Φωτογραφία είναι η γυμνή ψυχή με την ειλικρίνεια της αυθόρμητης σκέψης.

Ο φωτογράφος γίνεται καλλιτέχνης όταν απαλλάσσεται από τις έτοιμες ιδέες και επεξεργάζεται την δική του, δομημένη άποψη για τις εικόνες. Ζει έναν δυσνόητο, ως επί το πλείστον, παρόν, που πολλά χρόνια αργότερα, θα εμφανίζεται ως ένα διακοσμημένο όνειρο.
Απόψεις που σήμερα είναι γενικά αποδεκτές, κάποτε ήταν εκκεντρικές.
Η φωτογραφία εξελίσσεται σε έργο τέχνης όταν το θέμα της συνυπάρχει αρμονικά με την φόρμα, με ένα στυλ, με τα χρώματα με έναν εμφανή αισθησιασμό.

Η ουσία μίας εικόνας, δεν περικλείεται από μία υπερβατική ιδέα που χαρακτηρίζει την εικόνα, αλλά ενσαρκώνεται στη σειρά των εικονικών της εκδοχών.
Η Φωτογραφία ως σύνθετη τέχνη διεγείρει, όταν αποδεσμεύεται από το θέμα. Όταν η φωτογραφική ματιά υπερίπταται των χρόνο-τοπογραφικών περιορισμών του θέματος. Υπερίπταται πέρα από συγκεκριμένες - ακριβείς συντεταγμένες.