Στις αρχές της περιόδου της βιομηχανικής επανάστασης ο γερμανός αρχιτέκτονας Βάλτερ Γκρόπιους (Walter Gropius), εμπνευσμένος από τις μεσαιωνικές συντεχνίες που είχαν συγκροτηθεί για το χτίσιμο των καθεδρικών ναών, νοιώθει επιτακτική την ανάγκη για την δημιουργία μιας σχολής όπου θα συνδύαζε την τέχνη με την τεχνική κατάρτιση, την γνώση της τεχνολογίας για καλλιτεχνικούς σκοπούς, την συνεργασία των καλών και των εφαρμοσμένων τεχνών. Την ελεύθερη καλλιτεχνική έκφραση με την ανώτερη τεχνολογική γνώση.
Την ανώτατη σχολή δημιουργίας όπως ο ίδιος συνήθιζε να την ονομάζει.
Το όνομα της σχολής Bauhaus το εμπνέεται από την αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau που σημαίνει ‘οικοδόμηση’
Το Bauhaus ιδρύεται το 1919 στην τότε συντηρητική Βαϊμάρη (Weimar) υπό την διεύθυνση του Walter Gropius. Δημοσιεύεται το μανιφέστο της σχολής το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει: ‘… θέλουμε μια καινούργια ένωση χειροτεχνών, που δεν θα έχουν την ταξική περηφάνια που δημιουργεί ένα υπεροπτικό τοίχος ανάμεσα στους χειροτέχνες και τους καλλιτέχνες…’, ‘…Το Bauhaus θέλει να αποκαταστήσει την αρμονία ανάμεσα στις διάφορες δραστηριότητες της τέχνης και να τις κάνει απόλυτα αλληλέγγυες προς μία καινούργια σύλληψη της κατασκευής. Ο τελικός αλλά και ακόμη μακρινός μας σκοπός είναι το έργο της ενωτικής τέχνης.’, ‘…ελάτε να οραματιστούμε το οικοδόμημα του μέλλοντος όπου θα συνδυάζει την αρχιτεκτονική, γλυπτική, και ζωγραφική σε μια ενιαία φόρμα…’.
Το 1925 το Bauhaus μεταφέρεται στην πόλη Ντεσάου (Dessau) και το 1932 στο Βερολίνο.Στην σχολή δίδαξαν αξιόλογοι καλλιτέχνες στο είδος τους όπως ο Ελβετός αρχιτέκτονας Χάνες Μέγερ (Hannes Meyer) διευθυντής της σχολής την περίοδο 1928-1930, ο Γερμανός αρχιτέκτονας Μις Βαν ντερ Ρόε (Ludwig Mies van der Rohe) διευθυντής την περίοδο 1930-1933, ο Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης Βασίλι Καντίσκι (Wassily Kandinsky), ο Ελβετός ζωγράφος, σχεδιαστής, συγγραφέας, δάσκαλος και θεωρητικός της τέχνης Γιοχάνες Ίττεν (Johannes Itten), ο Ούγγρος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής επίπλων Μαρσέλ Μπρόιερ (Marcel Lajos Breuer), ο Γερμανός ζωγράφος Πάουλ Κλέε (Paul Klee), ο Γερμανός ζωγράφος, γλύπτης, σκηνογράφος και χορογράφος Όσκαρ Σλέμερ (Oscar Schlemmer), ο Αμερικανογερμανός εξπρεσιονιστής ζωγράφος, γελοιογράφος και κομίστας Λάιονελ Φαίνινγκερ (Lyoner Feininger), ο Ούγγρος ζωγράφος και φωτογράφος Λάσζλο Μοχόλι-Νάγκυ (Laszlo Moholy-Nagy), προσπαθώντας να συσπειρώσουν το συνθετικό χαρακτήρα της τέχνης σε μια ενιαία μορφή πρακτικής απολαβής.
Οι σπουδαστές διδάσκονται στα εργαστήρια ελεύθερο σχέδιο, βιβλιοδεσία, τυπογραφία, ξυλοτεχνία, υφαντουργεία, κεραμική, μεταλλοτεχνία και την χρήση διαφορετικών υλικών, γυαλί, μέταλλο, ξύλο κ.α..
Με την είσοδο του Μοχόλι-Νάγκυ το 1923 ξεκινάει η ουσιαστική ενασχόληση της σχολής με την φωτογραφία.
Ο Μοχόλυ-Νάγκυ Γεννήθηκε στην Ουγγαρία το 1895. Ξεκίνησε σπουδές στην νομική αλλά λόγο της επιστρατεύσεώς του στον Αυστροουγγρικό στρατό κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου τις εγκαταλείπει και μετά την λήξη του πολέμου δεν θα μπορέσει να συνεχίσει. Το 1920 συνδέεται με τους Ντανταϊστές στο Βερολίνο, τους αρνητές της παραδοσιακής τέχνης και ψάχνει για κάτι νέο και πειραματικό. Υπό την επιρροή άλλων τεχνών ολοκληρώνεται ως φωτογράφος και καλλιτέχνης με την ευρύτερη έννοια της λέξης.
Προχωρεί στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, την έγχρωμη, την διακόσμηση και τη σχεδίαση επίπλων. Ασχολείται και πειραματίζεται με νέα υλικά και επιστημονικά μέσα. Διερεύνησε τις δυνατότητες της μη συμβατής χρήσης της φωτογραφικής μηχανής, θεώρησε το αρνητικό φιλμ ως μέσο και μετατρέπει το αόρατο σε ορατό, συνέλεξε ακτίνες Χ και δημιούργησε φωτομικρογραφίες και αστρονομικές φωτογραφίες.
Το 1923 ο Μοχόλι-Νάγκυ αντικαθιστά στην σχολή του Bauhaus τον Γιόχαν Ίττεν και ασχολείται στον τομέα της φωτογραφίας, τυπογραφίας, γλυπτικής, ζωγραφικής, χαρακτικής. Το ενδιαφέρον του εστιαζόταν περισσότερο στην φωτογραφία. Επινόησε τον όρο ‘νέα οπτική’ με την πεποίθηση ότι με την φωτογραφία μπορεί να δημιουργήσει έναν εντελώς νέο τρόπο όρασης του έξω κόσμου που το ανθρώπινο μάτι δεν μπορούσε.
Το 1925 εκδίδει ένα δοκίμιο με τίτλο ‘Ζωγραφική-Φωτογραφία-Φιλμ’ ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της αισθητικής και της φωτογραφίας. Εικονογραφημένο από τον ίδιο και την γυναίκα του Λουκία Μοχόλυ (Lucia Moholy) συνοψίζει τις δυνατότητες που προσφέρει το μέσο της φωτογραφίας αλλά και τον πρωταρχικό δομικό ρόλο του φωτός, ως φυσικός παράγοντας και ταυτόχρονα ως πνευματικό στοιχείο.
Η φωτογραφία έγινε ένα βασικό μέσο καλλιτεχνικών ερευνών στο Bauhaus. Με τα πειράματά του ο Μοχόλυ-Νάγκυ διαμορφώνει την ‘νέα οπτική’ και προσπαθεί να φθάσει τα όριά της. Φωτογραφία με την χρήση νέων τεχνικών και μορφικών επιλογών θεωρείται απαραίτητη για την ‘αντικειμενική οπτική’. Χαμηλές ή ψηλές γωνίες λήψης, χρήση πλαγίων κυρίως γραμμών, έντονες σκιές, έντονη αντίθεση, παραμόρφωση με χρήση κοίλων ή κυρτών καθρεπτών, μικροφωτογραφία, μακροφωτογραφία, τα πολύ κοντινά πλάνα και η διπλή έκθεση αποτελούν ασκήσεις απεξάρτησης του βλέμματος από το συνηθισμένο τρόπο όρασης και την προσαρμογή του σε νέες διαστάσεις και σχήματα. Σε νέο τρόπο όρασης.
Το 1928 ο Βάλτερ Γκρόπιους παραιτήθηκε από την διεύθυνση της σχολής και λίγο αργότερα αποχωρούν ο Μοχόλυ- Νάγκυ και ο Μαρσέλ Μπρόιερ.
Το 1933 το
ναζιστικό κόμμα παύει οριστικά την λειτουργία της σχολής. Πολλοί καλλιτέχνες, καθηγητές της σχολής εξορίστηκαν.
Ανάμεσα στο διάστημα 1933-1937 ο Βάλτερ Γκρόπιους, ο Μαρσέλ Μπρόιερ και ο Μοχόλυ-Νάγκυ θα βρεθούν στην Αγγλία και θα εργαστούν μαζί για την εταιρεία Isokon.
Το 1937 ο Μοχόλυ-Νάγκυ μεταφέρεται στο Σικάγο και με την βοήθεια του επιχειρηματία Walter Paepcke θα ιδρύσει την σχολή ‘New Bauhaus’ όπου θα μεταφέρει την σημαντική επίδραση της σχολής στην διαμόρφωση των εικαστικών αντιλήψεων. Αργότερα η σχολή θα ονομαστεί ‘Institute of Design’.
Η σχολή του Bauhaus λειτούργησε στην Γερμανία μόνο για 14 χρόνια. Παρά το σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της επηρέασε ιδιαίτερα την εξέλιξη της σχεδιαστικής αντίληψης και του φωτογραφικού μέσου. Πάρα πολλές αναφορές έχουν γίνει για την συμμετοχή της στην ανάπτυξη της φωτογραφίας ως τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αξιόλογοι φωτογράφοι παιδιά της σχολή ήταν ο Harry Callahan,
Aaron Siskind
Frederick Sommer.
Bauhaus – Moholy-Nagy
Την ανώτατη σχολή δημιουργίας όπως ο ίδιος συνήθιζε να την ονομάζει.
Το όνομα της σχολής Bauhaus το εμπνέεται από την αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau που σημαίνει ‘οικοδόμηση’
Το Bauhaus ιδρύεται το 1919 στην τότε συντηρητική Βαϊμάρη (Weimar) υπό την διεύθυνση του Walter Gropius. Δημοσιεύεται το μανιφέστο της σχολής το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει: ‘… θέλουμε μια καινούργια ένωση χειροτεχνών, που δεν θα έχουν την ταξική περηφάνια που δημιουργεί ένα υπεροπτικό τοίχος ανάμεσα στους χειροτέχνες και τους καλλιτέχνες…’, ‘…Το Bauhaus θέλει να αποκαταστήσει την αρμονία ανάμεσα στις διάφορες δραστηριότητες της τέχνης και να τις κάνει απόλυτα αλληλέγγυες προς μία καινούργια σύλληψη της κατασκευής. Ο τελικός αλλά και ακόμη μακρινός μας σκοπός είναι το έργο της ενωτικής τέχνης.’, ‘…ελάτε να οραματιστούμε το οικοδόμημα του μέλλοντος όπου θα συνδυάζει την αρχιτεκτονική, γλυπτική, και ζωγραφική σε μια ενιαία φόρμα…’.
Το 1925 το Bauhaus μεταφέρεται στην πόλη Ντεσάου (Dessau) και το 1932 στο Βερολίνο.Στην σχολή δίδαξαν αξιόλογοι καλλιτέχνες στο είδος τους όπως ο Ελβετός αρχιτέκτονας Χάνες Μέγερ (Hannes Meyer) διευθυντής της σχολής την περίοδο 1928-1930, ο Γερμανός αρχιτέκτονας Μις Βαν ντερ Ρόε (Ludwig Mies van der Rohe) διευθυντής την περίοδο 1930-1933, ο Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης Βασίλι Καντίσκι (Wassily Kandinsky), ο Ελβετός ζωγράφος, σχεδιαστής, συγγραφέας, δάσκαλος και θεωρητικός της τέχνης Γιοχάνες Ίττεν (Johannes Itten), ο Ούγγρος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής επίπλων Μαρσέλ Μπρόιερ (Marcel Lajos Breuer), ο Γερμανός ζωγράφος Πάουλ Κλέε (Paul Klee), ο Γερμανός ζωγράφος, γλύπτης, σκηνογράφος και χορογράφος Όσκαρ Σλέμερ (Oscar Schlemmer), ο Αμερικανογερμανός εξπρεσιονιστής ζωγράφος, γελοιογράφος και κομίστας Λάιονελ Φαίνινγκερ (Lyoner Feininger), ο Ούγγρος ζωγράφος και φωτογράφος Λάσζλο Μοχόλι-Νάγκυ (Laszlo Moholy-Nagy), προσπαθώντας να συσπειρώσουν το συνθετικό χαρακτήρα της τέχνης σε μια ενιαία μορφή πρακτικής απολαβής.
Οι σπουδαστές διδάσκονται στα εργαστήρια ελεύθερο σχέδιο, βιβλιοδεσία, τυπογραφία, ξυλοτεχνία, υφαντουργεία, κεραμική, μεταλλοτεχνία και την χρήση διαφορετικών υλικών, γυαλί, μέταλλο, ξύλο κ.α..
Με την είσοδο του Μοχόλι-Νάγκυ το 1923 ξεκινάει η ουσιαστική ενασχόληση της σχολής με την φωτογραφία.
Ο Μοχόλυ-Νάγκυ Γεννήθηκε στην Ουγγαρία το 1895. Ξεκίνησε σπουδές στην νομική αλλά λόγο της επιστρατεύσεώς του στον Αυστροουγγρικό στρατό κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου τις εγκαταλείπει και μετά την λήξη του πολέμου δεν θα μπορέσει να συνεχίσει. Το 1920 συνδέεται με τους Ντανταϊστές στο Βερολίνο, τους αρνητές της παραδοσιακής τέχνης και ψάχνει για κάτι νέο και πειραματικό. Υπό την επιρροή άλλων τεχνών ολοκληρώνεται ως φωτογράφος και καλλιτέχνης με την ευρύτερη έννοια της λέξης.
Προχωρεί στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, την έγχρωμη, την διακόσμηση και τη σχεδίαση επίπλων. Ασχολείται και πειραματίζεται με νέα υλικά και επιστημονικά μέσα. Διερεύνησε τις δυνατότητες της μη συμβατής χρήσης της φωτογραφικής μηχανής, θεώρησε το αρνητικό φιλμ ως μέσο και μετατρέπει το αόρατο σε ορατό, συνέλεξε ακτίνες Χ και δημιούργησε φωτομικρογραφίες και αστρονομικές φωτογραφίες.
László Moholy-Nagy - Linocut - c. 1920
|
Laszlo Moholy-Nagy - mother
|
Laszlo Moholy-Nagy - Photogram
|
Το 1925 εκδίδει ένα δοκίμιο με τίτλο ‘Ζωγραφική-Φωτογραφία-Φιλμ’ ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία στην ιστορία της αισθητικής και της φωτογραφίας. Εικονογραφημένο από τον ίδιο και την γυναίκα του Λουκία Μοχόλυ (Lucia Moholy) συνοψίζει τις δυνατότητες που προσφέρει το μέσο της φωτογραφίας αλλά και τον πρωταρχικό δομικό ρόλο του φωτός, ως φυσικός παράγοντας και ταυτόχρονα ως πνευματικό στοιχείο.
Η φωτογραφία έγινε ένα βασικό μέσο καλλιτεχνικών ερευνών στο Bauhaus. Με τα πειράματά του ο Μοχόλυ-Νάγκυ διαμορφώνει την ‘νέα οπτική’ και προσπαθεί να φθάσει τα όριά της. Φωτογραφία με την χρήση νέων τεχνικών και μορφικών επιλογών θεωρείται απαραίτητη για την ‘αντικειμενική οπτική’. Χαμηλές ή ψηλές γωνίες λήψης, χρήση πλαγίων κυρίως γραμμών, έντονες σκιές, έντονη αντίθεση, παραμόρφωση με χρήση κοίλων ή κυρτών καθρεπτών, μικροφωτογραφία, μακροφωτογραφία, τα πολύ κοντινά πλάνα και η διπλή έκθεση αποτελούν ασκήσεις απεξάρτησης του βλέμματος από το συνηθισμένο τρόπο όρασης και την προσαρμογή του σε νέες διαστάσεις και σχήματα. Σε νέο τρόπο όρασης.
Laszlo Moholy-Nagy - Photogram
|
Laszlo Moholy-Nagy - Photogram
|
László Moholy-Nagy -Fotogram with Eiffel Tower and Peg Top - 1928
|
László Moholy-Nagy - The Theatre of Totality with its multifarious
|
Laszlo Moholy-Nagy - Untitled - Multiple Portrait - 1927
|
Laszló-Moholy-Nagy – Photogram
|
Το 1928 ο Βάλτερ Γκρόπιους παραιτήθηκε από την διεύθυνση της σχολής και λίγο αργότερα αποχωρούν ο Μοχόλυ- Νάγκυ και ο Μαρσέλ Μπρόιερ.
Το 1933 το
ναζιστικό κόμμα παύει οριστικά την λειτουργία της σχολής. Πολλοί καλλιτέχνες, καθηγητές της σχολής εξορίστηκαν.
Bauhaus art design
|
Peter Keler Bauhaus - Cradle - Blue yellow - red and white lacquered
|
Bauhaus chair The Bauhaus curriculum was divided into two broad areas
|
Breuer Marcel - Bauhaus - Wassily Chair - 1925
|
Ανάμεσα στο διάστημα 1933-1937 ο Βάλτερ Γκρόπιους, ο Μαρσέλ Μπρόιερ και ο Μοχόλυ-Νάγκυ θα βρεθούν στην Αγγλία και θα εργαστούν μαζί για την εταιρεία Isokon.
Το 1937 ο Μοχόλυ-Νάγκυ μεταφέρεται στο Σικάγο και με την βοήθεια του επιχειρηματία Walter Paepcke θα ιδρύσει την σχολή ‘New Bauhaus’ όπου θα μεταφέρει την σημαντική επίδραση της σχολής στην διαμόρφωση των εικαστικών αντιλήψεων. Αργότερα η σχολή θα ονομαστεί ‘Institute of Design’.
Chicago - 1940 - Laszlo Moholy-Nagy
|
Laszlo Moholy-Nagy - Claudia Moholy-Nagy at the beach - c. 1940
|
On a Finnish Trawler by Laszlo Moholy-Nagy
|
Η σχολή του Bauhaus λειτούργησε στην Γερμανία μόνο για 14 χρόνια. Παρά το σύντομο χρονικό διάστημα της λειτουργίας της επηρέασε ιδιαίτερα την εξέλιξη της σχεδιαστικής αντίληψης και του φωτογραφικού μέσου. Πάρα πολλές αναφορές έχουν γίνει για την συμμετοχή της στην ανάπτυξη της φωτογραφίας ως τέχνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αξιόλογοι φωτογράφοι παιδιά της σχολή ήταν ο Harry Callahan,
Harry Callahan - Burning Pine Needles - 1988
|
Harry Callahan - Eleanor - Aix-en-Provence – 1958
|
Aaron Siskind
Aaron Siskind
|
Aaron Siskind
|
Frederick Sommer.
Frederick Sommer - Frances Sommer
|
Frederick Sommer
|
Bauhaus – Moholy-Nagy
Laszlo Moholy-Nagy
|
László Moholy-Nagy - 7 am New Year's Morning - c 1930
|
László Moholy-Nagy - Retrospective
|
Laszlo Moholy-Nagy - artwork collage
|
László Moholy-Nagy - Head
|
László Moholy-Nagy's - Licht Raum Modulator
|
László Moholy-Nagy - Rothenburg - 1926–8
|
Laszlo Moholy-Nagy - tables on a balcony - Finland - 1931
|
laszlo-moholy-nagy - the shooting gallery
|
László Moholy-Nagy - View from Pont Transbordeur - Marseille - 1929
|
Scandinavia - 1930
|
Leaflet design by László Moholy-Nagy
|
Mimis Nena